Ouderbetrokkenheid
Ouders en school willen altijd het beste voor het kind. Met elkaar afstemmen wat het kind nodig heeft, is belangrijk. Hoe communiceer je met ouders die zelf geen Nederlands spreken? En hoe zorg je ervoor dat van elkaar weet, wat je van elkaar kan en mag verwachten?
Ouderbetrokkenheid
Ouders en school willen altijd het beste voor het kind. Met elkaar afstemmen wat het kind nodig heeft, is belangrijk. Hoe communiceer je met ouders die zelf geen Nederlands spreken? En hoe zorg je ervoor dat je van elkaar weet, wat je van elkaar kan en mag verwachten? Er zijn grote verschillen in (culturele) achtergrond en opleidingsniveau van ouders. De één is hoogopgeleid en de ander is analfabeet. De (culturele) achtergrond kan zorgen voor verschillen in betrokkenheid van ouders bij de school. Zijn ouders gewend om mee te denken? Of denken ze, de leerkracht is de professional, daar bemoeien we ons niet mee. Met nieuwkomersouders is wederzijdse verwachtingen uitspreken de start voor een goede samenwerking.
Deze vragen zijn cruciaal om met nieuwkomersouders tot een goede samenwerking te komen. Op deze pagina vind je tips voor samenwerken met ouders, de inzet van tolken en tips om beleid op te zetten voor ouderbetrokkenheid. Daarnaast binnenkort twee mooie webinars over dit thema.
Iedere taal is een wereld
Dit boek biedt een kader om te begrijpen wat interculturele communicatie inhoudt en biedt daarnaast ook praktische strategieën en gesprekstechnieken om cultureel bepaalde verschillen in de communicatie te kunnen herkennen en daar effectief mee om te gaan.
MR organiseren, hoe dan?
Een gemeenschappelijke medezeggenschaps-raad ((G)MR) bij een nieuwkomersschool, hoe doe je dat? Wat is er vereist in nieuwkomers-onderwijs als het gaat om een medezeggen-schapsraad? In dit artikel lees je wat moet en wat mag en delen we 5 praktische tips.
Samenleren op een superdiverse school
Op onze superdiverse scholen wordt de leraar wordt gevraagd het samenleren te stimuleren, maar wat is daarvoor nodig? In dit boek worden in deel 1 theoretische inzichten gedeeld en in deel 2 worden de competenties van de leraar verkend.
Samenwerken met ouders
Een goede samenwerking met ouders is heel belangrijk, maar dit is lang niet altijd gemakkelijk. Lang niet alle ouders komen bijvoorbeeld naar ouderavonden, of überhaupt binnen de school. Soms lijken ouders bijna niet bereikbaar. Hier kunnen zaken als miscommunicatie of onbekendheid met elkaars cultuur spelen of zijn de verwachtingen over en weer niet duidelijk uitgesproken. Hier zijn enkele aandachtspunten:
- Formuleer een visie op het samenwerken met een tolk of sleutelpersoon;
- Ga in gesprek met ouders over de soms (te) hoge verwachtingen die zij hebben ten aanzien van het niveau van hun kind;
- Informeer ouders over het Nederlandse zorg- en onderwijssysteem of verwijs naar instanties die hen hierover kunnen informeren;
- Neem tijd voor gesprekken over het inzetten van zorg, omdat deze lastig kunnen zijn, en voer deze op een cultuursensitieve manier;
- Bespreek of een community aanpak bij jullie werkt om de samenwerking met ouders te verbeteren, je kunt hierbij denken aan: Faciliteiten voor ouders in de school, zoals taallessen, voorlichting aan ouders op school (voeding, slapen, bewegen, media, seksualiteit, onderwijssysteem in NL, belang van spelen en vrije tijd, etc.), mogelijkheden voor sportactiviteiten voor ouders in en om het schoolgebouw.
(Bron: Pharos)
Terugblik webinars
Anders kijken. Interculturele communicatie
Als professional in het (nieuwkomers)onderwijs weet je als geen ander dat er minder vanzelfsprekendheden zijn in het contact met leerlingen en ouders met een andere moedertaal en cultuur. Dit vraagt van jou als leerkracht dat je niet alleen lesgeeft, maar ook een rol speelt in het verbinden van verschillende leefwerelden van leerlingen en net dat extra zetje geeft aan leerlingen die als nieuwkomer hun eerste stappen in het Nederlandse onderwijs zetten. Hierbij zijn interculturele competenties onmisbaar. Professionals in het onderwijs overschatten vaak hun eigen kunnen hierin. Op 28 mei 2024 gaf Hanan Nash een webinar Interculturele communicatie – Anders kijken kun je leren.
Ouderbetrokkenheid op een superdiverse school
Tijdens dit webinar kwam het volgende aan bod: Leerkrachten van nieuwkomers die inzetten op samenwerking met ouders staan voor de nodige uitdagingen. Vaak ontbreekt er een gemeenschappelijke taal, een gezamenlijk perspectief op wederzijdse verantwoordelijkheden en zijn ouders onbekend met het Nederlandse onderwijssysteem. Onderzoek biedt ons een kader over effectieve vormen van ouderbetrokkenheid. Succesvolle ervaringsverhalen uit de praktijk inspireren ons tot het inzetten van passende interventies. Van beiden kunnen we leren. In deze workshop richten we ons op wat werkt!
Op huisbezoek
Goede communicatie met ouders is belangrijk, ouders zijn een partner van de school. Forum heeft een flyer geschreven met een stappenplan hoe je het contact tussen school en ouders kan versterken. Zij promoten huisbezoeken. Een huisbezoek kan enorm veel winst opbrengen maar veel scholen doen dit niet vanwege veel regelwerk en tijdsinvestering. In de flyer staat een praktisch stappenplan beschreven om huisbezoeken werkelijkheid te maken.
Ouderbetrokkenheid in het nieuwkomersonderwijs
Om ouders te bereiken is volgens onderzoekers en ervaren leraren een responsieve houding met betrekking tot de thuistaal en de culturele achtergronden nodig.Wat dit concreet betekent is nog moeilijk te duiden. Wel is duidelijk dat een persoonlijke benadering, eigen inbreng, ondersteuning bij praktische zaken, duidelijke uitnodigingen en de inzet van bruggenbouwers leiden tot een beter contact.
Effectief communiceren met ouders en leerlingen
Ouderbetrokkenheid is belangrijk voor de schoolprestaties van leerlingen, vooral wanneer het gaat om nieuwkomers in het onderwijs. Perla Thissen benoemde in haar presentatie verschillende technieken om als leraar de ouderbetrokkenheid te vergroten. Er werd ook ingegaan op de invloed van cultuur.
Oudergesprekken
Hieronder vind je handvatten voor gesprekken met nieuwkomersouders en informatie over het inzetten van tolken.
Wel of niet inzetten tolk
Soms moet een school een afweging maken tussen een vriend als tolk of een professionele tolk. Pharos heeft met zorgpartners wegingsfactoren onderzocht en benoemd zoals :
– Is de vraag complex?
– Bestaat het risico dat de informele tolk (bedoeld of onbedoeld) verkeerde informatie verstrekt of informatie achterhoudt?
(deze vragen kunnen vertaald worden naar het onderwijs)
Korting bij Global Talk (tolkservice)
Korting bij Global Talk(tolkenservice) voor alle scholen met nieuwkomers dankzij afspraken met LOWAN. . Global Talk werkt met online inlogsysteem, maar je kan ook bellen en meteen met een tolk worden doorverbonden.
Tips oudergesprekken
Taalproblemen geven soms aanleiding om harder of krommer te gaan praten in een poging de taalkloof te overschreeuwen. Dat is vaak pijnlijk, want ouders die de Nederlandse taal nog niet goed spreken, merken wel degelijk of er normaal of krom Nederlands tegen hen gesproken wordt. Dit kan niet alleen als beledigend worden ervaren, maar het heeft bovendien een slechte uitwerking op het correct leren van het Nederlands.
video
Meer dan taal
In het filmpje hiernaast is mooi in beeld gebracht bij een oudergesprek niet alleen taal de barrière is. In de video is te zien hoe een pedagogisch medewerker op de peuterspeelzaal dat lastige gesprek aangaat met anderstalige ouders. Hoe maak je duidelijk aan ouders dat zij hun kind thuis beter kunnen stimuleren bij zijn ontwikkeling?
Dank aan Leerkracht24.
Aanpak voor ouderbetrokkenheid
Hier vind je voorbeelden van een schoolbrede aanpak om ouderbetrokkenheid te vergroten. De ‘Thuis in taal’ aanpak is gericht op de jonge leerlingen. De aanpak van het ISK is gericht op de oudere leerling maar kan ook gebruikt worden in het PO.
Eerst thuis dan taal
Aansluiten bij wat thuis gebeurt: volgens lector Martine van der Pluijm (hogeschool Rotterdam) is dat de crux als je de taalontwikkeling van jonge kinderen een steun in de rug wil geven. Peuters en kleuters ontwikkelen zich grotendeels thuis, en ouders kunnen daarin het verschil maken. Van der Pluijm pleit ervoor dat (voor)scholen het belang van het gezin voorop zetten: wat gebeurt er thuis, wat hebben ouders nodig? Vervolgens kunnen ze daar in hun onderwijs op inspelen. De visie op de samenwerking met ouders draaien we dus liever om: eerst thuis, dan school. Meer info? Lees artikel via onderstaande link.
7 stappen naar rijke taalomgeving
Thuis in Taal is een wetenschappelijk onderbouwde aanpak voor taalversterking bij jonge kinderen. In de aanpak zijn daarvoor zeven stappen geformuleerd die pedagogisch medewerkers en leerkrachten kunnen zetten. De sleutel is een goede samenwerking met en respectvolle benadering van alle ouders.
- Ken de taalomgeving thuis
- Bepaal de koers met collega’s en ouders
- Werk aan wederkerige relaties met alle ouders
- Zorg voor passende ouder-kindactiviteiten en interacties
- Ondersteun de rol van ouders
- Geef taal prioriteit
- Help taal uitbreiden.
Webinar ‘Thuis in taal’
In dit webinar krijg je uitleg over de ‘Thuis in taal-aanpak’ die Martine van der Pluijm (lector Samenwerken aan een Taalrijke Omgeving aan de Hogeschool Rotterdam) heeft ontwikkeld. Aurora Smit – de Groot licht toe hoe zij deze aanpak vormgeven op nieuwkomersschool ‘De Globe’ in Vlaardingen. Het is een opname van het LOWAN-PO webinar van 23 april 2024.
Download FAQ en kijktips van het webinarStappenplan ouderparticipatie
Hier vind je een stappenplan om de samenwerking met ouders aan te gaan, staat beschreven op de LOWAN vo pagina, ondersteund met filmpjes bij iedere stap.
Naar stappenplan