Rekenen

Er zijn verschillende toetsen om de beginsituatie van de nieuwkomer in kaart te brengen. In de handleiding Rekenkisten, geschreven door ABC, staan op pag. 13-18 diverse toetsen beschreven waar je de beginsituatie rekenen mee in kaart kan brengen. Tevens staat er beschreven wat je kan observeren terwijl de leerling aan het rekenen is.

Je kan ook het startniveau bepalen door een rekengesprek in de thuistaal, dit kan bijv. met een tolk. De informatie uit dit gesprek geeft weer hoe de leerling denkt en welke vaardigheden hij beheerst. In de twee links hieronder een voorbeeldopgave en vragen die aan de leerling en tolk gesteld kunnen worden.

Bron: Multi Assessment Project, Hogeschool Utrecht

Wil je weten welke doelen je stelt voor rekenen? Kijk dan op de onderstaande pagina’s:

Bekend met Matific? De hulpmiddel kaarten van IMat? Of met Nieuwsrekenen van dezelfde uitgever als Nieuwsbegrip? Nieuwgierig naar een stappenplan voor rekentaal? Deze en andere materialen zijn te vinden in de lesmaterialen database, kijk snel.

Wil je meer achtergrondinformatie over het vakgebied rekenen? Een artikel van Munk en Smit over hoe je systematisch de rekentaal kan versterken. Een mooi artikel van Ceciel Borghouts en praktijkonderzoek over inzet van de vertaalcirkel. Dit en meer is te vinden in de onderzoeksdatabase.

In de uitwerking  van de ‘starterskit’ wordt er dieper ingegaan op het rekenonderwijs voor kinderen die nog geen (of heel weinig) rekenonderwijs hebben gevolgd in hun thuisland. Het gaat hierbij vooral om het aanbieden van de voorwaarden die nodig zijn om op groep 3 niveau te kunnen rekenen.

Kwart voor, meer, minder, erbij, de helft – het zijn begrippen die je moet beheersen om rekenopgaven te maken. Het ABC heeft samen met nieuwkomersleerkrachten uitgezocht welke woorden je als leerkracht moet aanbieden. De woorden zijn uitgezocht per deelgebied.

Onderzoekers Jantien Smit en Lianne Stolte vertellen ons over hoe kinderen leren rekenen, waarom taal zo belangrijk is bij het rekenonderwijs, en hoe je meertalige kinderen die het Nederlands nog niet zo goed kunnen hierbij kunt helpen.

De iMAT is rekentaal in de thuistaal en is interessant voor iedereen: leerkrachten, begeleiders, vrijwilligers, ouders en zeker de leerling zelf!

Om te kunnen rekenen, moet je eerst de bijbehorende rekentaal kennen. Dat maakt rekenen een heel talig vak. Het is, zeker voor meertalige leerlingen, belangrijk om oog te hebben voor de taal in de rekenles.

Voor een werkbare situatie is het aan te bevelen om een beperkt aantal niveaugroepen samen te stellen, een werkbaar aantal is max. 5 groepjes.

Lianne Stolte deelt in deze blog haar gesprekken die ze met nieuwkomers heeft over klokkijken. Herkenbare gesprekken, maar ook zeer waardevolle gesprekken. Deze gesprekken geven de leerkracht veel inzicht in de voorkennis die er bij de leerling is. Het gesprek is ook voor de leerling verhelderend.

Op de afbeelding het circuitmodel visueel vormgegeven. Aan 1 groep wordt instructie gegeven, 1 groep verwerkt de stof, 1 groep doet een rekenspel en 1 groep werkt met bijv. software  aan rekenvaardigheden.

Werkt de leerling nog niet op hetzelfde niveau als zijn leeftijdsgenoten? Tijd voor actie. Stel de beginsituatie vast en maak een doel voor het komende jaar. Bepaal aan de hand van de leerlijn rekenen tussendoelen, kijk kritisch naar je aanbod en observeer regelmatig welke vaardigheden de leerling wel/niet beheerst. Vaardigheid beheerst? Maak een sprong door de leerstof!

Ja, rekenen is zeker een talig vak. Aandacht voor deze rekentaal is dan ook cruciaal. Jantien Smit promoveerde op dit onderwerp en concludeerde dat het belangrijk is dat er systematisch aandacht voor de rekentaal tijdens de rekenles (zie onderzoek). Het ABC zocht uit welke rekenwoorden cruciaal zijn (zie lesmateriaal). Ceciel Borghouts is de auteur van de vertaalcirkel, interessant om te lezen hoe je dit in je les kan toepassen.