Handreiking voor gedegen reken-wiskundeonderwijs!
Organisatie in de school
Op iedere ISK zijn de reken-wiskundelessen anders georganiseerd. Het is niet zo dat de ene aanpak per definitie beter werkt dan de andere. Bedenk vooraf goed dat alle keuzes die je maakt gevolgen hebben voor de kwaliteit van je reken-wiskundelessen. Daarnaast kunnen keuzes met betrekking tot rekenen en wiskunde ook gevolgen hebben voor de hele organisatie. Hieronder beschrijven we de belangrijkste aandachtspunten bij het vormgeven van je reken-wiskundebeleid.
Het aantal uur rekenen-wiskunde in de lessentabel
- Alle groepen krijgen evenveel uren rekenen-wiskunde of is het aantal lesuren routeafhankelijk?
- Denk aan je doelstellingen voor:
- Alfagroepen
- Route 1, 2 en 3 groepen
- ISK eerste fase en ISK schakelfase.
- Denk aan je doelstellingen voor:
- Wordt er vakoverstijgend gewerkt met NT2/LOB/Burgerschap of staat rekenen-wiskunde op zichzelf?
- Mogelijkheden:
- Wordt het taalaspect dat in het rekenonderwijs wordt aangeboden herhaald in andere vakken, bijvoorbeeld NT2?
- Worden ‘rekenopdrachten buiten de school’ opgepakt door LOB of een ander vak? Bijvoorbeeld: station, markt, supermarkt, kookles.
- Mogelijkheden:
- In de praktijk zie je dat ISK’s tussen de 2 en 6 uur per week rekenen-wiskunde roosteren (uitgaande van lesuren van 50 minuten), we adviseren een gemiddelde van 4 lesuren per week gedurende de ISK periode.
Welke bevoegdheid vraag je van een reken- en/of wiskundedocent?
- Maak een keuze tussen reken-wiskunde vakdocenten of NT2-docenten/mentoren die je rekenen-wiskunde laat geven.
- Maak een bewuste keuze of verdeling over VO wiskunde docenten, PABO bevoegde docenten en/of vakdocenten met een bevoegdheid (natuurkunde, economie, enz.).
- Afhankelijk van de leerlingenpopulatie kun je accent leggen op meer rekendocenten of meer wiskundedocenten.
- Neem de volgende aandachtspunten in overweging:
- De bevoegdheden en kwaliteiten van het personeel.
- Wie zet je waar in? Rekendocent met PABO-bevoegdheid bij alfagroep en route 1 groep, bevoegde wiskundedocent inzetten bij route 2/3 schakelfase richting uitstroom.
- Denk aan inzet onderwijsassistent en vrijwilligers.
- Denk aan een divers samengesteld team.
- Zorg voor samenwerking binnen het team: formeer een reken-wiskundevakgroep.
- Er is een opleiding tot rekendocent in VO/MBO (die rust op een bevoegdheid in het VO voor een ander vak).
- Naast vakdidactische kennis is goed klassenmanagement.
Indeling van de reken-wiskundegroepen
Op ISK’s worden verschillende uitgangspunten voor de groepssamenstelling gehanteerd. Denk aan de consequentie van de gekozen indeling: welke mogelijkheid je ook kiest, er zullen altijd veel verschillende reken-wiskundeniveaus bij elkaar zitten:
- Groepen kunnen worden samengesteld op basis van:
- Beheersingsniveau Nederlands.
- Potentieel uitstroomniveau.
- Verschillende leerroutes.
- Besteed aandacht aan rekenen-wiskunde tijdens het intakegesprek/verlengde intake-periode. Kijk ook bij: Leerling in Beeld.
- Houd vooraf bij lessenverdeling en lesrooster rekening met groepsdoorbrekend werken. Groepsdoorbrekend werken heeft als voordeel minder niveauverschillen in een groep (parallelgroepen). Wanneer je dit bij niet-paralellen groepen zou doen, kan taaldiversiteit een nadeel zijn.
- Organiseer het reken-wiskundeonderwijs roostertechnisch zo dat rekendocenten en wiskundedocenten gelijktijdig les kunnen geven. Zo heb je meer mogelijkheden tot niveaudifferentiatie omdat je leerlingen over meerdere groepen kan verdelen.
Vakoverstijgend werken
Rekenen-wiskunde komt in andere vakken terug maak daar bewust gebruik van:
- Overleg onderling over het in andere vakken inzetten van de reken-wiskundevaardigheden die je nodig hebt om je in de maatschappij te kunnen redden.
- Laat de woordenschat die je aanleert bij rekenen-wiskunde terug komen bij NT2, burgerschap, LOB, creatieve vakken, praktijkvakken, enz..
- Zorg in de jaarplanning voor voldoende overlegmomenten tussen de vakgroepen.
Welke faciliteiten zijn nodig voor optimaal reken-wiskundeonderwijs?
- Voldoende financieel vakbudget.
- Ruimte binnen de normjaartaak voor individuele rekengesprekken met leerlingen door vakdocent:
- Financieel budget voor inhuren van een tolk.
- Ruimte binnen de normjaartaak voor vakgroepoverstijgend overleg.
- Inzet van onderwijsassistenten en/of vrijwilligers.
- Notebooks/laptops om online te kunnen werken.
- Het visualiseren:
- Eigen rekenlokaal.
- Rekenmuur in elk lokaal.
- Rekenkar/rekenkist.
- Digibord.
- Rekenschrift/woordenschrift.
Welke materialen en middelen kunnen worden ingezet voor optimaal reken-wiskundeonderwijs?
- Rekenkar/rekenkist.
- Gecijferdheid; Beeld&box.
- Reguliere reken- en wiskundemethodes.
- ISK methodes.
- Klein materiaal (linialen, rekenmachines, geodriehoeken…..).
- Licenties.
- Toegang tot rekenwebsites.
- Zie ook faciliteiten.
- Er zijn veel docenten met goede ideeën en mooie praktische uitwerkingen, benut elkaars expertise.
Welke lesstof hoort bij route 1, 2, 3?
- Route 1:
- Kennis van leerlijn rekenen-po of weten waar deze te vinden zijn:
- Maak gebruik van passende perspectieven en kijk vooral wat niet te doen, zo ontstaat meer ruimte om aan de andere doelen te werken.
- Gecijferdheid in de maatschappij, praktische opdrachten.
- Route 2:
- Route 3:
- Kijk ook naar:
- Doen in de klas, gecijferdheid als doel.
- De rekeneisen MBO, die toegepast rekenen als uitgangspunt hebben.