Veelgestelde vragen
Op deze pagina vind je antwoorden op onze meest gestelde vragen.
Veelgestelde vragen
Veel vragen zijn ons al eens gesteld. Deze hebben we met de antwoorden op een rij gezet. Misschien staat jouw vraag er ook tussen.
De vragen zijn geordend in de categorieën: Leerplicht, Aanvullende bekostiging.Oekraïense vluchtelingen, en Asielprocedure
Leerplicht
-
Een leerling heeft nog geen BSN. Kan de leerling naar school?
Alle leerlingen tussen 5-16 jaar zijn leerplichtig. Ongeacht de status van de leerling, dus ook als de leerling geen sofinummer of BSN heeft, kan je de leerling inschrijven. Als de leerling geen BSN heeft, koppelt DUO via het systeem BRON een onderwijsnummer terug aan de onderwijsinstelling.
-
Ik weet dat een leerling al op een andere school in Nederland heeft gezeten. Wanneer schrijf ik de leerling in?
Rond de in- en uitschrijving van leerlingen is er op scholen met nieuwkomers vaak onduidelijkheid. De oude school en/of de nieuwe school zijn soms niet of pas na verloop van tijd bekend.
Volgens het Besluit bekostiging gelden de volgende regels. Als de leerling in de zomervakantie verhuist, is het belangrijk dat een uitschrijving plaatsvindt per 31 juli en een inschrijving per 1 augustus. Naast deze schooljaarwissel zijn er heel veel in- en uitschrijvingen tijdens het lopende schooljaar. Hiervoor gelden de regels:
- de nieuwe school kan de leerling pas inschrijven als de vorige school een uitschrijvingsbewijs heeft gestuurd naar de nieuwe school;
- de vorige school schrijft de school leerling uit op de laatste datum waarop de leerling voor het laatst onderwijs heeft gevolgd.
-
Een leerling vertrekt naar land van herkomst. Kan ik de leerling uitschrijven?
Schrijf de leerling pas uit als je zeker weet dat hij naar een andere school gaat. Je hebt geen inschrijfbewijs van de nieuwe school nodig. Een toezegging van de ouders dat de leerling op de nieuwe school wordt ingeschreven is voldoende. Indien het mogelijk is om contact te leggen met de volgende school, dan is dit zeker een goed idee.
Geef de ouders een uitschrijfbewijs, met daarop persoonsgebonden nummer, naam, voorletters, geboortedatum en geslacht.
Sluit het OPP van de leerling af, noteer de laatste gegevens. Het komt vaak voor dat een leerling weer terug komt naar Nederland. Het is fijn als de school dan nog gegevens heeft.
-
Er is een bruiloft in land van herkomst. Kan de leerling gaan?
Ja, bij bijzondere omstandigheden kan verlof worden verleend. Dit gaat in samenspraak tussen de ouders en de schooldirecteur, mits korter dan 10 dagen.
-
Een leerling gaat voor een 'tijdje' terug naar land van herkomst. Schrijf ik de leerling uit?
Als een leerling terug gaat naar land van herkomst om daar weer tijdelijk te wonen, dan moet de leerling daar naar school. De leerling wordt dus uitgeschreven uit Nederland en uit de school.
-
Ik heb een zeer lastige casus. Met wie kan ik deze bespreken?
Je kunt altijd contact opnemen met de leerplichtambtenaar in je gemeente. Het is aan te raden om regelmatig met de leerplichtambtenaar te zitten. Hierdoor versterkt het contact. In nieuwkomersscholen zijn veel verhuisbewegingen binnen en buiten Nederland. Het is goed om een kort lijntje te hebben met de leerplichtambtenaar. Ingrado is het landelijk orgaan voor de leerplicht. Mocht u er niet uitkomen met uw leerplichtambtenaar dan kunt altijd contact opnemen met Ingrado.
Aanvullende bekostiging
-
Wanneer ben je een 'overige vreemdeling'?
Het woord ‘vreemdeling’ is een juridische term voor iedereen die niet de Nederlandse nationaliteit heeft. Welke nationaliteit deze persoon wel heeft maakt geen verschil. EU-burgers, expats, arbeidsmigranten, studenten, of asielzoekers, uit welk land dan ook, zijn allemaal vreemdelingen. Met de term ‘overige vreemdeling’ bedoelen we in het onderwijs iedere vreemdeling die geen asielzoeker is. Ook hierbij maakt het land van herkomst geen verschil.
De volgende documenten dienen als bewijslast*:
* Een verblijfsvergunning regulier van de IND (zie als voorbeeld IND-pasje)
* Een machtiging voor voorlopig verblijf (visum) middels een sticker of inlegvel in of bij het paspoort van de vreemdeling
* Een paspoort van een lidstaat van de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte (Liechtenstein, Noorwegen of IJsland) of Zwitserland. Een paspoort van een ander land is hiervoor niet geldig.Let op: Scholen hoeven geen bewijslast te bewaren.
-
Wanneer ben je een asielzoeker?
Met ‘asielzoekers’ bedoelen we mensen die in Nederland asiel hebben aangevraagd en wachten op een beslissing van de IND en tevens mensen die inmiddels een verblijfsvergunning op basis van asiel van de IND hebben gekregen. Het gaat hierbij zowel om asielzoekers die in een COA-opvang wonen als om asielzoekers die buiten de COA-opvang wonen. Ook asielstatushouders vallen dus onder deze groep; dat zijn de mensen die inmiddels een verblijfsvergunning asiel hebben gekregen van de IND. Het kan zijn dat zij nog in de COA-opvang wonen en het kan ook zijn dat zij inmiddels een woning in een gemeente hebben gekregen.
De volgende documenten dienen als bewijslast*:
* Verblijfsvergunning van de IND (zie als voorbeeld IND-pasje)
* Een inlegvel of sticker van de IND in het paspoort
* Een ander formeel document van de IND waaruit rechtmatig verblijf blijkt op grond van een asielaanvraag
* Een verklaring van het COA waaruit blijkt dat de vreemdeling in afwachting is van een asielaanvraag*Let op: Scholen hoeven geen bewijslast te bewaren.
-
Bekostiging asielzoeker langer dan 1 jaar - korter dan 2 jaar in Nederland
4x per jaar is het mogelijk aanvullende bekostiging aan te vragen voor asielzoekers die langer dan 1 jaar – korter dan 2 jaar in Nederland zijn. Hiervoor zijn de peildata: 1 januari, 1 april, 1 juli en 1 oktober.
De aanvraag voor de aanvullende bekostiging moet binnen 4 weken na de peildatum binnen zijn, uitgezonderd de peildatum van 1 juli. Deze data kun je vinden onderaan het formulier. LET OP: als DUO een aanvraag te laat ontvangt, wordt deze afgewezen.
-
Hoe bepaal je de datum van binnenkomst in Nederland?
Op de volgende documenten kun je de datum binnenkomst in Nederland vinden:
- Inschrijving BRP door de gemeente;
- Een stempel in het paspoort van Schiphol of andere Nederlandse luchthaven met de datum of de datum op een afgegeven visum of verblijfsvergunning;
- Een terugkoppeling uit BRON, mits deze uit het BRP komt (via registratieoverzicht);
- Een registratieformulier van het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (OVO). Als school kun je een kopie vragen aan de ouders;
- Een verblijfsdocument (zie IND-pasje);
- Indien de leerling nog geen BSN heeft, dan kunnen ouders zich inschrijven bij ‘registratie niet ingezetene‘;
- Deze registratie is kosteloos en kan bij 19 gemeenten in Nederland.
NB. Er dient geen bewijslast meer te worden bewaard op school.
-
Welke documenten heb ik nodig bij een inschrijving van een leerling?
- Een ondertekend inschrijfformulier door wettelijke voogden/ouders.
- Bewijslast* dat de leerling een asielzoeker of overige vreemdeling is (zie antwoorden hierboven)
- Bewijslast* datum van binnenkomst in Nederland (zie antwoord hierboven ‘hoe bepaal je binnenkomstdatum in Nederland’). Deze documenten moet je bewaren in het dossier van het kind, gedurende inschrijving en 5 jaar nadat de leerling is uitgeschreven. Deze documenten ondersteunen de aanvraag van de bekostiging.
*Let op: Scholen hoeven geen bewijslast te bewaren.
-
Bekostiging POL of GLO leerling
Voor een leerling die verblijft in een procesopvanglocatie of een gezinslocatie van het COA kan een aanvullende bekostiging worden aangevraagd. Ook pré-POL-locaties vallen hieronder of de kinderen die in een POL-procedure zitten maar op een regulier azc verblijven.
Het bedrag voor deze bekostiging vind je in de tabel bovenaan deze pagina.Voorwaarden om deze bekostiging aan te vragen zijn:
- De peildatum is op 1 februari van het vorig schooljaar;
- Het bestuur/de school heeft in de LAS documenten waarin het COA de school noemt als opvangschool voor de kinderen waarvoor de aanvraag wordt ingediend.
- De aanvraag kan worden gedaan in de maand januari en moet op 31 januari door DUO zijn ontvangen.
Daarnaast kan voor deze leerlingen ook aanvullende bekostiging voor asielzoekers worden aangevraagd (waarbij natuurlijk wel aan alle voorwaarden moet worden voldaan).
-
Eerste keer bekostiging?
Indien een school voor de eerste keer aanvullende bekostiging aanvraagt voor de 1e opvang voor korter dan 1 jaar in Nederland, komt de school in aanmerking voor een eenmalige additionele vergoeding.
Dit is in 2024 een bedrag van € 15.640,56 (Kan alleen de eerste keer aangevraagd worden bij de aanvraag korter dan 1 jaar in Nederland).
-
Kan ik als SO-school ook de aanvullende bekostiging aanvragen?
Nee.
-
Extra geld voor leerlingen met een niet-nederlandse culturele achtergrond (NOAT/NNCA)?
Ja, dat is mogelijk. Scholen kunnen extra geld ontvangen voor leerlingen met een niet-Nederlandse culturele achtergrond (NNCA).
Basisscholen kunnen extra materiële bekostiging aanvragen voor Nederlands onderwijs aan anderstaligen (NOAT). Scholen voor speciaal (basis) onderwijs krijgen een extra financiering voor leerlingen die voldoen aan de CUMI regeling. CUMI staat voor Culturele Minderheden. In BRON gebruik je de NNCA-code.
Bekostiging NNCA:
Voor basisscholen:
€ 117,44 (vast bedrag per school) + (21,04 (bedrag per leerling) x aantal NOAT leerlingen)NNCA-categorieën
Code 1: De leerling heeft een Nederlandse culturele afkomst. Gebruik deze code ook voor ouders uit Suriname, de voormalige Nederlandse Antillen of Aruba.Code 2: De leerling heeft een niet-Nederlandse culturele achtergrond. Gebruik deze code als:
- de ouders aangeven dat de leerling tot de Molukse bevolkingsgroep behoort, of
- ten minste een van de ouders is geboren in Griekenland, Italië, voormalig Joegoslavië, Kaapverdië, Marokko, Portugal, Spanje, Tunesië of Turkije, of
- ten minste een van de ouders geboren is in een ander niet-Engelstalig land buiten Europa, met uitzondering van Indonesië, of
- ten minste een van de ouders als vreemdeling in Nederland verblijft op grond van een verblijfsvergunning (als bedoeld in artikel 8, onder c of d van de Vreemdelingenwet 2000).
Voldoet de leerling aan geen van de criteria voor code 2? Dan krijgt hij code 1.
-
Een leerling krijgt les op 2 scholen. Hoe gaat dit met de bekostiging?
Het is mogelijk dat een nieuwkomer tijdelijk op twee scholen onderwijs ontvangt om de taal te leren. De betreffende leerling staat ingeschreven op het Brinnummer waar de leerling de meeste lesuren volgt. Indien hierbij twee besturen betrokken zijn dan moeten deze besturen dit in een schriftelijke overeenkomst vastleggen.
Overeenkomst opstellen
In de overeenkomst zijn in ieder geval afspraken opgenomen over:- de termijn waarvoor de overeenkomst geldt;
- het onderwijsaanbod dat de leerling ontvangt op de school;
- het aantal lesuren per week dat ten minste is gemoeid met het onderwijsaanbod;
- de aanwezigheid van leraren, onderwijsondersteunend personeel en andere begeleiding van de leerlingen;
- het bedrag voor personele en materiële kosten dat het bevoegd gezag van de school waar de leerling is ingeschreven betaalt aan het bevoegd gezag van de school of instelling waarmee de overeenkomst wordt gesloten.
Indien scholen binnen hetzelfde bevoegd gezag zijn betrokken dan maakt het bevoegd gezag afspraken met de betrokken school zoals in de voorgaande punten is beschreven.
Oekraïense vluchtelingen
-
Hoe wordt het onderwijs gefinancierd?
Er is bekostiging vanuit OCW. Ook leerlingen zonder BSN kan je inschrijven en DUO zal een onderwijsnummer toewijzen. Ook voor de Oekraïense leerlingen kan bijzondere bekostiging worden aangevraagd. De drempel van 4 leerlingen in het primair onderwijs blijft van toepassing.
-
Hoe ziet het onderwijs in Oekraïne eruit?
Ria Goedhart heeft het schoolsysteem in Oekraïne beschreven: Schoolsysteem Oekraïne . Een heel groot verschil is dat basisschool (Pochatkova osvita) in Oekraïne vanaf 6 jaar tot 10 jaar is.
-
Ruimte maken door andere leerlingen eerder te laten uitstromen?
Het is goed om kritisch te kijken wanneer leerlingen kunnen doorstromen. Soms kan dit eerder dan gepland. Het is niet de bedoeling dat de huidige leerlingen geen goed aanbod krijgen doordat er veel nieuwe leerlingen komen.
-
Sommige leerlingen volgen ook Oekraïense school. Kunnen ze dit blijven doen?
Ga met de ouders in gesprek. Hoeveel tijd per dag is er nodig voor deze lessen? Ga gezamenlijk op zoek naar een passende oplossing. Het is niet mogelijk ‘zomaar’ alleen halve dagen les te geven. We vallen onder de onderwijswet.
Hoor welke lessen dit zijn. Stel dat er rekenlessen tussen zitten. Is het mogelijk dat tijdens de rekentijd een leerling een stuk van de Oekraïense stof doet maar tevens een aantal rekenbegrippen in het Nederlands leert? Sluit de stof aan?
-
Wat is een dislocatie?
Een dislocatie is onderdeel van de hoofdlocatie, maar is door ruimtegebrek op een andere locatie. Een dislocatie is geen zelfstandige locatie, het is onderdeel van de hoofdlocatie.
-
Hoe vraag je een dislocatie aan?
Je vraagt een dislocatie aan bij de gemeente.
Als de gemeente toestemming geeft, geef je dit aan bij DUO.
Vervolgens is het mogelijk bij het leerlingadministratiesysteem (bijv. Parnassys, Ecis) een dislocatie nummer aan te vragen (een zgn. 01 of 02, achter het brinnummer).
-
Moet ik de leerlingen inschrijven?
Ja, de leerlingen moeten worden ingeschreven op een school. Ons advies is binnen een brinnummer een dislocatie aan te vragen. Dit kan alleen als deze locatie niet onder je eigen schooldak valt. Je kan een dislocatie aanvragen bij de gemeente. Er wordt dan een -01 of -02 aangemaakt achter je brinnummer.
Als je bij DUO aangeeft dat je een dislocatie hebt aangevraagd bij de gemeente, dan kan DUO daar rekening mee houden en dit ‘aan de achterkant’ in orde maken. Als directeur kan je dan binnen je LAS (bijv. ParnaSys, Ecis) een 01 of 02 aanmaken.
-
Waarom organiseert het COA niet de opvang?
De opvang wordt geregeld en gecoördineerd door de veiligheidsregio’s samen met de gemeenten. Het COA zorgt niet voor de opvang omdat Oekraïners geen asiel hoeven aan te vragen.
Vluchtelingen uit Oekraïne mogen door een ‘Tijdelijke beschermingsrichtlijn’ met onmiddellijke ingang werken of opleidingen volgen in de EU-landen waar ze naar zijn uitgeweken. Ze hebben recht op onderkomen, op sociale bijstand, financiële ondersteuning en medische zorg. Kinderen mogen in het opvangland naar school. Ze krijgen een speciale verblijfsstatus voor een jaar, deze kan ook nog 2 keer met een half jaar worden verlengd.
Oekraïense vluchtelingkinderen zien we in heel verschillende vormen opgevangen worden in Nederland:
- In gezinnen, soms bij familie
- In grotere opvang voor 20-100 mensen die gemeenten in samenspraak met de veiligheidsregio’s aanbieden
- In grote opvanglocaties met landelijke coördinatie zoals Harskamp en Amsterdam
- In Ter Apel, COA en mogelijk al in asielprocedure
-
Is er een kant-en-klare methode waar de leerlingen zelfstandig mee aan de slag kunnen?
Nee, deze methode is er niet.
Alle taalklassen, AZC-scholen hebben veel expertise in het lesgeven op maat aan vreemdelingen en vluchtelingen. In onze scholendatabase een overzicht van de scholen.
-
De oorlog houdt ons allemaal bezig. Hoe ga je hierover met kinderen of ouders in gesprek?
De oorlog tussen Rusland en Oekraïne houdt ons dagelijks bezig. Ook kinderen ervaren de onrust om hen heen. Ze betrekken de oorlogsinformatie op hun eigen leven. Hoe ga je als ouder om met de vragen van je kind over de oorlog? En waar moet jij in jouw werk als jeugdprofessional of beleidsmaker rekening mee houden in het contact met kinderen, ouders en collega’s? Op die vragen geeft het Nederlands Jeugdinstituut antwoord.
Informatie van Nederlands Jeugdinstituut NJi voor onderwijs, ouders en zorgprofessionals -
Hoe is de zorg en ondersteuning voor vluchtelingen uit Oekraïne?
Oekraïense vluchtelingen krijgen een speciale status waarmee ze voorlopig in Nederland kunnen blijven. Hiermee hebben zij ook recht op zorg, inclusief de Jeugdgezondheidszorg. Kinderen hebben recht op onderwijs. Omdat mensen zelf geen Nederlandse zorgverzekering hebben, wordt de zorg vergoed via de Subsidieregeling Onverzekerden van het CAK. Het gaat dan om medische noodzakelijke zorgkosten, oftewel zorg die valt onder de basisverzekering. Huisartsen, ziekenhuizen, verloskundigen en apotheken kunnen de kosten bij het CAK declareren.
Meer informatie – ga naar Pharos
-
Wie regelt het onderwijs?
Gemeente en schoolbesturen regelen samen het onderwijs voor deze vluchtelingen. Vaak zijn er in een regio al afspraken rondom het nieuwkomersonderwijs, dan is het logisch dat de nieuwkomersschool ook betrokken wordt bij deze gesprekken.
Vaak is er al een visie rondom het nieuwkomersonderwijs in een regio, dan is het logisch om deze lijn te volgen.
Pak als taalklassen de regierol zodat het onderwijs op een goede manier vorm gegeven wordt, met de ervaringen die jullie hebben met kinderen die uit oorlogsgebied komen!
-
Lesgeven in het Oekraïens/ Russisch of het Nederlands?
De minister en OCW hebben aangegeven dat er primair aangesloten moet worden bij het bestaande nieuwkomersonderwijs, of op reguliere scholen met ondersteuning vanuit bijv. de dichtstbijzijnde taalklas. Dit betekent een focus naast veilige plek een aanbod in mondelinge taal, technisch lezen en andere vakken.
Natuurlijk kun je kijken naar aanvullende lessen Oekraïens of Russisch. Sommige leerlingen kunnen online lessen volgen via hun school van herkomst maar het is ook mogelijk dat ze naar een weekendschool gaan. Voor alle nieuwkomers stimuleren we dat ze hun thuistaal bij houden.
In Nederland zijn er op 6 plekken in het land weekendscholen die lessen geven in de Oekraïense taal/cultuur.
In Nederland zijn er op 10 plekken in het land weekendscholen die lessen geven in de Russische taal/cultuur. -
Hoe zorg je als leerkracht voor jezelf?
Jouw zelfzorg staat centraal omdat je als leraar zo vanuit je hart lesgeeft. Net over je eigen grenzen gaan is af en toe niet erg maar als dat vaker gebeurt, dan laad je jezelf niet meer op. Omdat vluchtelingkinderen gevoelig zijn voor de emoties om hen heen, is het belangrijk dat jij goed in je vel zit. Zeker nu we de hele dag met de Oekraïne oorlog worden geconfronteerd in de media.
Geef je lichaam (en je hoofd) rust door even naar de bomen te staren, een lekkere maaltijd voor jezelf te maken of met collega’s/vrienden over andere dingen te praten. Ik hoor van leraren regelmatig terug dat de Bodycheck – oefening hen helpt om energie beter over de dag te verdelen. Een cirkel om jezelf heen visualiseren is ook effectief om je grenzen te voelen.
(bron: Helene van Oudheusden)
-
Wat als het niet lukt binnen capaciteit van nieuwkomersonderwijs?
Naar verwachting komen er nog veel meer kinderen naar Nederland.
In regio’s waar de bestaande voorzieningen, ook in een opgeschaalde variant, onvoldoende zijn, zet het ministerie van OCW daarbij in op het opzetten van extra, tijdelijke onderwijsvoorzieningen. Ook dat zal uiteraard gebeuren met inzet van de expertise die in het bestaande nieuwkomersonderwijs voorhanden is. Het aanbod dat in die voorzieningen gerealiseerd wordt is bedoeld om nauw aan te sluiten bij hetgeen wat deze kinderen nodig hebben en wat tegelijkertijd praktisch realiseerbaar is. Dit is een grote opgave die alleen kan worden uitgevoerd door inzet van verschillende partijen, met name schoolbesturen, het bestaande nieuwkomersonderwijs en gemeenten, maar ook LOWAN, NGO’s, sport-, cultuur- en welzijnsorganisaties, etc.
Het uitgangspunt is een combinatie van onderwijs gericht op verwerving van de Nederlandse taal, met vakonderwijs (mogelijk in het Oekraïens en het Engels) en inzet op het sociaal-emotionele welbevinden van gevluchte kinderen. Voor al deze aspecten is een goede onderwijskwaliteit uiteraard een voorwaarde. Verder gaat het hierbij nadrukkelijk om tijdelijke voorzieningen. Indien Oekraïense kinderen langere tijd in Nederland blijven, moet ingezet worden op zo snel mogelijke doorstroom naar de bestaande nieuwkomersonderwijsvoorzieningen. -
Hoe schrijf ik deze leerlingen in?
Indien de leerling een BSN-nummer heeft dan kan je de leerling ‘regulier’ inschrijven. Indien de leerling nog geen BSN-nummer heeft dan kan je de leerling ook inschrijven. DUO zal dan een onderwijsnummer toewijzen aan deze leerling.
Deze Oekraïense leerlingen vallen binnen de definitie ‘asielzoekers’.
Asielprocedure
-
Waar kan een leerling heen, qua gezondheidszorg, als hij op een AZC centrum woont?
Gezondheidszorg Asielzoekers (GZA) zit op vrijwel iedere COA locatie. Via de website van het GZA is meer informatie te vinden.
-
Ik zou graag de medische gegevens van mijn leerling willen opvragen?
Dit kan mits schriftelijke toestemming van de asielzoeker.
Via de site van het GZA meer informatie hierover. -
Een leerling (jonger dan 18 jaar) heeft een bril nodig. Wordt deze vergoed?
Een asielzoeker onder de 18 jaar kan 1x per 2 jaar een bril aanvragen, mits de dioptrie 1.50 is. De bril kan rechtstreeks bij Pearle of Specsaver worden aangeschaft. Hier het vergoedingenoverzicht.
-
Waar zijn COA locaties?
COA locaties zijn verspreid door Nederland. Via de website van COA een overzicht van de actuele locaties.
-
Hoe lang duurt de asielprocedure?
De aanvragen voor asiel worden behandeld door de IND. De IND heeft de aanvragen verdeeld in verschillende sporen:
Spoor 1: Deze aanvraag moet behandeld worden door een ander Europees land.
Spoor 2: Deze asielzoekers komen uit veilige landen. Zij hebben weinig kans op asiel in Nederland.
Spoor 4: Hieronder vallen asielzoekers die kans maken op een verblijf in Nederland. Deze procedure duurt het langst.Op de website van de IND staan de actuele doorlooptijden.