Traumasensitief onderwijs
Hoe ontwikkel je een traumasensitief onderwijsklimaat?
Traumasensitief onderwijs
Kinderen die vluchten uit hun land van herkomst hebben vaak veel meegemaakt. Door een traumasensitieve lesaanpak kun je als leerkracht zorgen voor de opbouw van veerkracht bij de leerling. Voor veel leerlingen is deze aanpak al voldoende ondersteuning om tot leren te komen.
Traumasensitief onderwijs
Kan het opvallende gedrag van een leerling een signaal van trauma zijn? En hoe ga je hier mee om als leerkracht? Lees hier over Mohammed uit de sessie trauma van Ria Goedhart.
Vakliteratuur
De Traumasensitieve school (Horeweg), Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen (Coppens) zijn twee boeken waar veel basiskennis met betrekking tot dit onderwerp in staat. Daarnaast is de databank gevuld met vele artikelen die relevant zijn bij traumasensitief onderwijs.
Uitgelicht
Zelfscan TSO
Een projectgroep ‘Traumasensitief Onderwijs’ gesteund vanuit NRO heeft een handboek ontwikkeld. De titel van het handboek is ‘Handboek Implementatie TSO‘. Een van de producten die de projectgroep heeft ontwikkeld is een zelfscan.
CRIES-13
De CRIES-13 is een korte screeningslijst om een posttraumatische stress stoornis (PTSS) bij kinderen en jongeren van 8 tot 18 jaar vroegtijdig te signaleren. De screeningslijst is in meerdere talen beschikbaar, de screening heeft zowel een ouder als kind versie.
Webinar Traumasensitief lesgeven
Opname van het webinar Traumasensitief lesgeven georganiseerd door LOWAN op 18 juni 2024, gegeven door August Dragt (sociaal psycholoog, trainer platform Driehoekstraining).
Wat doet stress met kinderen?
Chronische stress en traumatische ervaringen kunnen impact hebben op de ontwikkeling van het kinderbrein, op de emoties en het gedrag van kinderen. Onderstaande animatie over de Window of Tolerance legt deze impact goed uit. Deze video is ook beschikbaar in het Oekraiens, Russisch, Pools, Roemeens en Engels.
Product van Augeo en Stichting Kinderpostzegels
De onzichtbare koffer
Iedereen heeft een onzichtbare koffer bij zich met daarin overtuigingen over jezelf en de wereld. Wanneer een jongere nare dingen heeft meegemaakt zijn deze overtuigingen vaak negatief. Deze animatie legt uit hoe dit een jongere kan beïnvloeden en hoe deze overtuigingen kunnen veranderen.
Bron: Augeo Foundation
Cursussen
E-learning 'steun bieden aan vluchtelingkinderen'
Augeo Foundation heeft gezamenlijk met experts vanuit het veld een gratis e-learning cursus ontwikkeld. De cursus is een gift van Augeo aan het onderwijsveld. De cursus is geschreven voor leerkrachten in het basisonderwijs. Voor het VO veld is ook een cursus ontwikkeld. Voor meer informatie en aanmelding lees de informatie .
Leony Coppens
De training Traumasensitief onderwijs via Leony Coppens laat leerkrachten zien wat de invloed van trauma kan zijn op de ontwikkeling en het gedrag van kinderen. De training zorgt voor een beter begrip voor het kind en geeft handvatten om het kind optimaal te ondersteunen.
Diverse aanbieders
Een leerkracht kan, met de juiste kennis over trauma, een enorme bijdrage leveren aan het herstel en de veerkracht van het kind. Er zijn diverse aanbieders van cursussen (vele kunnen tevens op locaties komen):
Het verhaal van Mohammed
Mohammed heeft de neiging er snel op los te slaan. In de klas houdt de leraar hem voortdurend in de gaten om ruzies te voorkomen. Hij is moeilijk te corrigeren. “Hij heeft geen vriendjes en verstopt zich meestal in de pauze”, vertelt zijn leraar.
Vaak vraagt hij zich af wat er allemaal achter de trieste blik van Mohammed schuil gaat. Is dit verhaal herkenbaar?
Mohammed is 11 jaar en komt uit Syrie. Zijn vader is daar voor zijn ogen doodgeschoten. Zijn moeder heeft dat verteld bij de intake op school. Ze wil er verder niet over praten. Dat is het beste, heeft ze gezegd. Mohammed vindt dat ook. Al is er één juf op school waar hij best meer aan wil vertellen. Als ze samen zijn en taallessen voorbereiden. Maar hij heeft zijn moeder nu eenmaal beloofd er niet over te praten.
Wat weten we over trauma:
Signalen:
- agressief en opstandig gedrag;
- gevoelens niet onder controle hebben;
- niet leren van correcties;
- zich terugtrekken;
- complimenten niet in ontvangst kunnen nemen;
- onhandigheid in sociale contacten;
- de controle willen houden;
- claimen van de leerkracht of andere kinderen;
- perfectionisme;
- concentratieproblemen;
- planningsproblemen;
- impulsiviteit;
- weinig inzicht in oorzaak-gevolgrelaties;
- wisselende prestaties;
- ongeïnteresseerde houding;
- seksueel wervend/grensoverschrijdend gedrag.
Consequenties:
Executieve functies:
- overzicht houden;
- doelen stellen;
- volgorde van handelen aanbrengen;
- stap voor stap taken uitvoeren;
- onderscheiden welke informatie wel of niet relevant is;
- de aandacht langer vasthouden;
- het eigen functioneren evalueren en bijstellen;
- (creatief) problemen oplossen;
- schakelen tussen taken.
Geheugenfuncties:
- lesstof onthouden;
- lesstof koppelen aan bestaande kennis;
- terughalen van opgeslagen kennis;
- reproduceren uit het lange termijn geheugen.
Taal:
- taalontwikkeling;
- basale taalvaardigheden;
- uitdrukkingsvaardigheden;
- talige informatieverwerking;
- motivatie;
- positieve overtuigingen en gevoelens.
Wat kan de leraar doen:
Schoolniveau:
- fysieke veiligheid;
- veilig schoolklimaat;
- interdisciplinaire samenwerking.
Groepsniveau:
- sociaal-emotioneel leren (SEL);
- voorspelbaarheid;
- connect before correct;
- time-in in plaats van time-out;
- zelfregulatie;
- stressbestrijders;
- executieve functies.
Individueel niveau:
- triggers;
- EHBO doos;
- onzichtbare koffer;
- verwachtingen;
- talenten en interesses;
- co-regulator;
- zelfregulatievaardigheden;
- focus;
- belonen.
Bovenstaande informatie komt uit de presentatie van Ria Goedhart. Je kunt de volledige presentatie onderstaand downloaden.