main-logo
Zorg
Themapagina

Dyslexie en leesstoornis

We verkennen samen met een Kenniskring NT2 hoe we kunnen signaleren bij NT2-leerlingen en ontwikkelen handvatten voor docenten en ondersteuners.

Dyslexie en ondersteuning leesonderwijs

Het tempo waarin NT2-leerlingen in het Nederlands leren lezen kan sterk uiteenlopen. Als het leesproces moeizaam op gang komt, kan de vraag rijzen of er sprake is van een leesprobleem of een leerstoornis zoals dyslexie.

Leesproblemen NT2-leerder
Community
21 - 06 - 2022

Nieuwe groep community ‘Extra ondersteuning bij leesonderwijs’

We starten op de community van LOWAN-vo een nieuwe groep ‘Extra ondersteuning bij leesonderwijs’. Meer weten wat je kunt doen, word dan lid.

Meer lezen
Extra ondersteuning

Kenniskring NT2 Leesproblemen of dyslexie

Op initiatief van LOWAN zijn orthopedagogen, zorgcoördinatoren en andere  specialisten uit het ISK-veld, onder leiding van Femke Scheltinga, expert op dit thema bij het ITTA, met elkaar in gesprek over de ontwikkeling van leesvaardigheid en het herkennen van leesproblematiek bij ISK-leerlingen. Zij komen tot een aantal handvatten voor docenten en ondersteuners in de ISK.

SIGNALERING

Tweedetaalverwerving of leesproblemen als gevolg van een leerstoornis?

NT2-leerlingen kunnen moeite hebben met het technisch leren lezen in het Nederlands. Hoe bepaal je nu of dat komt doordat de leerling nog midden in het tweedetaalleerproces zit of dat er misschien sprake is van een leerprobleem zoals dyslexie?

Lees verder

Ernst en hardnekkigheid als criteria voor leesstoornis

Een leesstoornis als dyslexie wordt gedefinieerd aan de hand van een aantal criteria. De problemen doen zich specifiek voor bij lezen en spellen, en er moet worden aangetoond dat de problemen ernstig én hardnekkig zijn. Deze criteria zijn universeel en moeten dus ook worden vastgesteld bij leerlingen in de ISK.

Lees verder

Lees- en spellingproblemen gaan over taalgrenzen heen

Dyslexie komt voor bij lezers van verschillende schriftsystemen, niet alleen bij lezers van het Latijns alfabet. Bovendien gaat het om een leerstoornis die zich over het algemeen voordoet bij het lezen in verschillende talen en schriftsystemen.

Lees verder
Anderstaligen

Richtlijn Dyslexie

In het najaar van 2021 is de Brede Vakinhoudelijke Richtlijn Dyslexie beschikbaar gekomen, De richtlijn biedt handvatten in de vorm van aanbevelingen voor professionals in onderwijs en zorg die betrokken zijn bij de hulp aan leerlingen met (ernstige) lees- en/of spellingproblemen of dyslexie. Eén hoofdstuk besteedt specifiek aandacht aan lees- en spellingproblemen bij meer- en anderstalige leerlingen. De LOWAN-Kenniskring heeft tijdens de uitwerking van dit hoofdstuk kritisch meegelezen.

Richtlijn Dyslexie info anderstaligen

ONDERSTEUNING BIJ LEESONDERWIJS

Als leerlingen weinig of geen vooruitgang zien in vergelijking met klasgenoten, is het van belang te kijken hoe de instructie geïntensiveerd kan worden. Intensivering kan op verschillende manieren vorm krijgen: de leerling krijgt verlengde instructie waarbij de uitleg herhaald wordt, de leerling krijgt instructie in kleine groep of de leerling krijgt extra instructie en ondersteuning buiten de klas. De respons op de aangepaste interventie kan een (voorzichtige) indicatie zijn van hardnekkige problemen. Het is van belang dat leerlingen passende instructie krijgen, en eventueel gebruik kunnen maken van hulpmiddelen.

Instructieniveaus in leesonderwijs

Aandachtspunten voor leesonderwijs aan NT2-leerlingen

Wat zijn uitgangspunten voor goed leesonderwijs en hoe sluit je aan bij de individuele instructiebehoeften van de NT2-leerling?
Werk doelgericht met taaldoelen voor alle vaardigheden.
De Leerlijn Alfabetisering ISK en de leerroutes voor de ISK bevatten duidelijke doelen voor alle taalvaardigheden (luisteren, spreken en gesprekken voeren, lezen en schrijven).

Lees verder

Inzet van ICT-ondersteuning zoals voorleessoftware in de ISK?

In het regulier onderwijs kan de inzet van ict, waarbij de teksten worden voorgelezen, jongeren met leesproblemen ondersteunen. Het technisch leesprobleem wordt door de voorleessoftware gecompenseerd zodat de leerling zich kan richten op de betekenis van de tekst. De vraag is of dit ook effectief is om ISK-leerlingen met leesproblemen te helpen.

Lees verder
Artikel in tijdschrift Les

Als lezen niet vanzelf gaat

De snelheid en het gemak waarmee leerlingen in de ISK het Nederlands als tweede taal verwerven kan sterk variëren. Dat geldt ook voor de lees- en spellingontwikkeling in het Nederlands. Sommige leerlingen ontwikkelen hun leesvaardigheid relatief snel, terwijl anderen lange tijd moeite hebben met vlot en vloeiend lezen in het Nederlands. Allerlei factoren spelen daarbij een rol, waardoor het lastig kan zijn om vast te stellen wat de oorzaak is. Femke Scheltema en Anne Marije de Goeijen vertellen in dit artikel in tijdschrift Les dan ook dat het van belang is om goed zicht te krijgen op het gehele leesproces en de gehele NT2taalontwikkeling van de leerling, om de juiste ondersteuning te kunnen bieden.

Artikel in tijdschrift Les

Deel deze pagina