Marieke Bakema is LOB adviseur bij LOWAN-vo en tevens werkzaam bij het landelijke LOB Expertisepunt.

Als ISK-leerlingen de keuze voor een vervolgschool moeten maken, is het van groot belang dat ze thuis steun en begrip ontvangen.
Ouders zijn belangrijke raadgevers als het gaat om studieloopbaankeuzes en kinderen zijn meestal loyaal aan hun ouders. Ze willen het graag ‘goed doen’ in de ogen van hun ouders.

Toch merk ik hoe lastig het soms is om met ouders in gesprek te gaan over de toekomst van hun kind. De taalbarrière speelt hierbij een rol en ook is het Nederlandse onderwijssysteem complex, zeker als je uit een land komt waar alleen ‘de universiteit’ bestaat. Hoe leg je dan uit dat een mbo-route óók vol kansen zit?

Toolkit

De toolkit ‘Een goede doorstroom creëer je samen’ biedt ISK’s handvatten bij het vormgeven van een fijne en effectieve samenwerking tussen leerling, ouder en school. Het helpt scholen om het gesprek over de schoolloopbaan duidelijker, visueler en gelijkwaardiger te maken.
Ik sprak met Anne Marije de Goeijen (ITTA), die betrokken was bij de ontwikkeling van de materialen, en Paul Bergman (ISK Zaanstad), die de materialen in de praktijk uitprobeerde.
‘We zagen dat gesprekken met ouders over de uitstroommogelijkheden van hun kind soms ingewikkeld waren’, vertelt Anne Marije. ‘Ouders schrikken als hun kind niet naar de universiteit kan, het voelt voor hen dan alsof er geen opleidingsmogelijkheden zijn voor hun kind. De toolkit helpt om aan ouders te laten zien dat er in Nederland meerdere routes zijn naar succes. Tegelijkertijd helpt de toolkit docenten om te begrijpen waar verwachtingen en wensen van ouders vandaan komen.’

Tijdlijn

De toolkit bestaat uit een tijdlijn met suggesties voor verschillende activiteiten met ouders, zoals gesprekken en ouderavonden, die in fase 1 en fase 2 op de ISK gedaan kunnen worden. Bij elke activiteit horen ondersteunende materialen. Je kan als school een keuze maken uit de activiteiten en materialen. Het is niet noodzakelijk om alles wat in de toolkit zit te gebruiken maar te kijken wat een aanvulling is op de huidige LOB-activiteiten van de school.
De materialen in de toolkit zijn ontwikkeld in samenwerking met ISK Zaanstad en het Design College ISK uit Rotterdam. ‘We hebben de materialen in meerdere rondes getest, feedback opgehaald en verbeterd’, vertelt Anne Marije. ‘Het is belangrijk om de materialen uit de toolkit niet zomaar uit te printen en aan de ouders of leerlingen mee te geven. Daarvoor zijn ook de visuele materialen zoals de praatplaten te ingewikkeld. De toelichting (op A2-niveau) helpt docenten om de praatplaat in begrijpelijke taal uit te leggen: de kracht zit in het gesprek dat je samen voert’, benadrukt Anne Marije.

De kracht zit in samen het gesprek voeren

Bij ISK Zaanstad zagen ze meteen hoe waardevol dat is. Paul vertelt: ‘Ik herinner me een gesprek met ouders die niet wilden dat hun dochter naar het praktijkonderwijs ging. Ze vonden dat te laag. Maar toen we samen de praatplaat bekeken, zagen ze wat praktijkonderwijs inhoudt en welke mogelijkheden er daarna nog zijn. Dat veranderde alles. De ouders dachten positiever over het praktijkonderwijs, en de leerling kreeg veel zin in dit type onderwijs.’
Volgens Paul werkt vooral het visuele aspect goed: ‘De beelden helpen ouders en leerlingen om het Nederlandse onderwijssysteem te begrijpen. Niet alleen de doorstroommogelijkheden worden zichtbaar maar ook de manier waarop de verschillende types onderwijs zijn ingericht, met bijvoorbeeld meer theorie of juist meer aandacht voor de praktijk, wordt zichtbaar.’ Hij adviseert om woorden als ‘hoger onderwijs’ of ‘lager onderwijs’ te vermijden voor een gelijkwaardig gesprek.
Zijn advies aan andere scholen: ‘Gebruik de materialen als hulpmiddel, niet als handleiding. Zorg voor een open houding, organiseer ouderavonden met tolken of meertalige collega’s, en maak het laagdrempelig en interactief. Een kop koffie, iets lekkers en ruimte voor vragen en interactie maakt contact met ouders veel laagdrempeliger.’

Zelf aan de slag

De Toolkit School-oudercontact & LOB in de ISK is gratis te downloaden via ITTA:
De toolkit bevat onder meer:

• Een tijdlijn met suggesties voor LOB-activiteiten en gesprekken in de eerste en tweede fase van de ISK
• Praatplaten over het Nederlandse onderwijssysteem (voor de verschillende uitstroomroutes)
• Gespreksleidraden voor gesprekken met ouders en leerlingen
• Voorbeelden van LOB-activiteiten en ouderavonden

Een mooie uitnodiging om samen met ouders te ontdekken wat er allemaal wél kan, want een goede doorstroom begint bij een goed gesprek.