Regionale bijeenkomsten Zorg op de ISK

Afgelopen jaar zijn er door LOWAN-vo regionale bijeenkomsten Zorg op de ISK georganiseerd. In dit artikel blikken we kort terug en delen we de plannen voor het komende jaar. Maar eerst gaan we even terug naar de aanleiding.

Via verschillende kanalen komen bij LOWAN vragen binnen van de ISK-medewerkers die zich bezighouden met zorg. Vaak wil men weten hoe andere ISK’s een bepaald zorgvraagstuk aanpakken. In de dagelijkse drukte lukt het de meeste zorgcoördinatoren niet om bij elkaar op bezoek te gaan met de vraag ‘hoe pak jij dat nou aan?’ Wel worden ervaringen uitgewisseld op verschillende (online) bijeenkomsten. ‘Maar helaas zitten we zelden met zorgcollega’s van andere ISK’s aan tafel en dat willen we wel’, vertelde een zorgcoördinator. Naar aanleiding van dit soort verzoeken zijn LOWAN adviseur Birgitte van Soest en onderzoeker Eva Klooster eind 2022 aan de slag gegaan met regionale bijeenkomsten Zorg op de ISK.

De eerste serie regionale bijeenkomsten

De bijeenkomsten Zorg op de ISK vonden afgelopen jaar plaats in zes regio’s. Voor iedere bijeenkomst zijn alle ISK’s in die betreffende regio uitgenodigd en werd een ISK uit de regio gevraagd om de ‘gastschool’ te zijn.

Inmiddels hebben in totaal ruim 100 ISK-medewerkers van circa 70 ISK’s over het hele land deelgenomen. Dat er animo is om elkaar te ontmoeten, blijkt uit de vele berichten die we ontvingen van zorgcoördinatoren die aangaven dat ze niet konden komen, maar een volgende keer graag mee doen. Het gezelschap van deelnemers vormt een mooie mix. De meerderheid van de deelnemers heeft een (deeltijd) functie als zorg- of ondersteuningscoördinator. Daarnaast hebben orthopedagogen, schoolpsychologen, schoolmaatschappelijk werkers en jeugdwerkers deelgenomen. Die combinatie van expertise en perspectieven leidde regelmatig tot interessante gesprekken. Waarover zo meer.

Nu is het makkelijker elkaar te bellen

Een belangrijk doel van de bijeenkomsten is dat zorgcollega’s in de regio elkaar beter leren kennen. Een groot deel van de deelnemers zag elkaar voor het eerst ‘live’ op de bijeenkomst. Dat leidde soms tot mooie ontmoetingen ‘Heee..dus jij bent..!’

Ook op het inhoudelijk vlak is er veel uitgewisseld. De bijeenkomsten zijn gestart met een inventarisatie van de reden van deelname. Een deel van de deelnemers vertelde nog maar kort op een ISK te werken, voor hen was deelname een kans om te leren van de ervaren deelnemers. Anderen waren gekomen voor het bespreken van actuele vraagstukken.
In het tweede deel van de bijeenkomst gingen we de diepte in op de vraagstukken die het meest urgent naar voren kwamen.

Als organisatoren zagen we veel dezelfde onderwerpen terugkomen. Vragen over verzuim, met name van Oekraïense leerlingen en AMV’ers, kwamen in vrijwel iedere bijeenkomst langs. In het geval van de AMV’ers waren trauma-gerelateerd gedrag en de samenwerking met NIDOS terugkerende onderwerpen. De Oekraïense leerlingen zijn veelbesproken omdat verzuim bij hen vaak samengaat met de wens om Oekraïens onderwijs te blijven volgen. Vragen die vaker langskwamen waren: hoe communiceer je met ouders, hoe zorg je dat de leerlingen gemotiveerd raken om Nederlands te leren? Maar ook hoe om te gaan met de verschillen tussen het beleid van leerplicht bij gemeenten. Waar de ene leerplichtambtenaar soepel omgaat met verzuim, is die uit een andere gemeente juist heel strikt. De zorgcoördinatoren zitten over dit soort lokale verschillen soms met de handen in het haar. Want de leerlingen zijn niet anders, slechts de gemeente waar zij verblijven verschilt.

Een vergelijkbaar ‘buikpijndossier’ zijn de aanmeldingen van jongeren die in het land van herkomst op het speciaal onderwijs hebben gezeten of daarheen moeten op basis van de diagnoses in NL. Een terugkomend probleem is de beperkte toelating op speciaal onderwijs-scholen, die niet zijn toegerust op de nieuwkomersleerlingen. Zorgcoördinatoren zitten vaak ‘in hun maag’ met deze jongeren die doordat zij nergens worden aangenomen thuis komen te zitten, met alle gevolgen van dien. De medewerkers op zorg kunnen dit probleem niet zelfstandig oplossen, want over deze groep moeten op ‘hoger niveau’ afspraken worden gemaakt. Of dat gebeurt is mede afhankelijk van de kennis van de doelgroep in het samenwerkingsverband en gemeente, verzuchtte een van de deelnemers. Zij kreeg direct ondersteuning van de andere deelnemers. ‘Ik voel me eindelijk niet meer de enige roepende in de woestijn’, zei een zorgcoördinator. ‘We kunnen het hier niet allemaal oplossen, maar ik ben blij dat ik niet de enige ben die met deze problemen rondloopt. Bij mijn collega’s in het reguliere onderwijs kan ik deze problemen niet bespreken.’

Naast ontmoeting bleek het bespreken van vragen én frustraties een reden om naar de bijeenkomst te komen. Een zorgcoördinator constateerde vrolijk: ‘We werken al jaren in dezelfde stad met dezelfde doelgroep, maar we zien elkaar vandaag voor het eerst. Hierna is het makkelijker om elkaar te bellen en advies te vragen.’