Leesmotivatie
Wat is een effectieve aanpak om leesmotivatie bij nieuwkomers te vergroten? De beginsituatie en kennis is verschillend, dus de niveau verschillen groot.
Leesmotivatie
Leesmotivatie is de drijfveer achter lezen. Omdat leerlingen iets willen weten of iets willen beleven, gaan ze lezen. Als je als leerkracht de leesmotivatie kunt aanwakkeren, ook van leerlingen die het lezen het liefst mijden, heb je een wereld gewonnen. Een gemotiveerde lezer, leest vaker en begrijpt teksten beter dan een ongemotiveerde lezer. (Bron: LezeninhetPO)
Beginsituatie vaststellen
Ga bij de leerling na:
- Kan de leerling verhalen en/of non-fictie teksten lezen in de thuistaal?
- Zijn ouders geletterd?
- Beschikt de leerling over een basiswoordenschat op het niveau van de te lezen tekst?
- Kan de leerling woorden herkennen na ontsleutelen?
Leerdoelen in ontwikkeling (SLO)
Wil je weten welke doelen je stelt voor ‘leesmotivatie’? Kijk dan op de onderstaande pagina’s:
Lesmaterialen
Welke luisterboeken, meertalige boeken en gewoon mooie boeken zijn beschikbaar voor deze doelgroep? Deze en andere materialen zijn te vinden in de lesmaterialen database, kijk snel.
Vakliteratuur
In 2022 deed Thibaut Duthois zijn masterscriptie over interactief voorlezen bij nieuwkomers in de basisschoolleeftijd. In zijn scriptie kan je lezen hoe hij dit aanpakte en dat deze aanpak de leesmotivatie vergrote bij de leerlingen.
Uitgelicht
Boeken die nieuwkomers graag lezen
Het kan een grote uitdaging zijn om het technisch leesniveau en begrip te combineren? Een boekenserie zoals ‘mijn klas’ haalt deze twee dichtbij elkaar.
Koppeling thuistaal en Nederlandse taal
Het is erg fijn voor leerlingen om, voordat de leerkracht het boek in de klas voorleest, dat ze het in de eigen taal kunnen beluisteren. Via de site ‘prentenboeken in alle talen’ is de tekst bij prentenboeken in 30+ talen ingesproken.
Yoleo
Yoleo biedt kinderen (van +/- 8-12 jaar) in en buiten de klas ondersteuning bij het zelfstandig lezen. Met Yoleo wordt lezen makkelijker en kunnen kinderen zelf aan de slag. In Yoleo kunnen de leerlingen de boeken horen en lezen. Er zijn geen kosten verbonden aan het gebruik.
Verrijk de boekencollectie op school
Veel leerlingen vinden het heerlijk om even weg te duiken in een boek. Op deze pagina tips en links naar meertalige boeken.
Klassenmanagement
Close reading
Een goede manier om de tekst centraal te zetten, is door gebruik te maken van Close Reading. Leerlingen lezen de tekst dan meerdere keren, maar doen dat steeds met een ander doel. Zo leren ze teksten echt te doorgronden. Op die manier ervaren leerlingen dat ze een ingewikkelde tekst kunnen begrijpen en met allerlei teksten kunnen omgaan. (Bron: Leerkracht24).
Tijdens de LOWAN studiedagen 2022 deelde Yaelle Vleugel haar ervaringen hoe zij met nieuwkomers de close reading methodiek toepast.
Lezen met begrip
Aan de hand van een van de Wereld vol Woorden thema’s lieten Aurora Smit-de Groot en Eveline Wouters zien hoe je met nieuwkomers kan werken aan communicatief taalonderwijs en aan begrijpend lezen.
Zo laten ze zien welke boeken ze in de kast hebben bij ‘wat een weer’. Aan het thema zijn kennisvragen gekoppeld, zo kunnen leerlingen doelgericht op zoek naar antwoorden in de boeken. Bijv. ‘Hoe zou het komen dat het weer in de wereld overal anders is’? De tekst lezen ze gezamenlijk met ondersteuning van geplande scaffolding: samenvatten tekst, achtergrond kennis activeren, graphic organizer kiezen die past bij de tekst, kernwoorden bespreken en gezamenlijk uitspreken.
Voorlezen aan meertalige kinderen
Voorlezen is iets waar zowel jonge als al wat oudere kinderen enorm van kunnen genieten. Het is meer dan enkel een leuk en gezellig moment van samenzijn: voorlezen heeft ook een positief effect op de taal- en leesvaardigheid van kinderen en op hun sociale en emotionele ontwikkeling. Ze zijn meer betrokken, vergroten hun woordenschat en kunnen zich beter concentreren.
Voor meertalige kinderen zijn de voordelen van voorlezen zelfs nóg groter, op voorwaarde dat er positieve aandacht is voor hun thuistaal.
Na het eerste jaar
Ruimte voor nieuwe talenten
Meer dan ooit merken we dat de wereld in beweging is. Kinderen van overal komen de school binnen, brengen nieuwe ervaringen, gewoonten en talen mee. Leerkrachten, intern begeleiders en taalcoördinatoren staan voor nieuwe uitdagingen: welke methode is passend, hoe zorg ik voor een goed leerklimaat en bied ik alle leerlingen precies de juiste ondersteuning? In deze informatieve praktische handreiking wordt er meegedacht rondom vele keuzes waar je als school voor staat rondom onderwijs geven aan nieuwkomers.
De basis zit er in, en nu?
Erna van Koeven en Anneke Smits zijn de auteurs van het boek ‘Rijke taal’. Zij pleiten voor duurzaam, betekenisvol taal- en leesonderwijs. Zij stimuleren het creëren van rijke contexten, kiezen van rijke teksten en vormgeven van actief denken over taal en interessante onderwerpen. In dit boek staan vele praktische handvaten om meteen mee aan de slag te gaan.