Taal leren door spel en interactie  

Spel is een krachtig middel om taal te leren, zowel voor jonge als oudere nieuwkomers. Het biedt natuurlijke spreekkansen en stimuleert interactie. Niet in alle culturen heeft spel een educatieve functie. Hierdoor zijn sommige leerlingen en ouders er niet bekend mee.  

De kracht van spel: ontdekken, beleven en leren

Spel nodigt kinderen uit om de wereld te ontdekken en te verwerken. Het brengt plezier, emoties en interactie met zich mee en creëert een leeromgeving waarin taalbegrip en taalgebruik op een natuurlijke manier groeien. Een rijke spelsituatie voldoet aan de drie basisbehoeften: competentie, relatie en autonomie (Bogers, 2024).  

Bepaal als leerkracht je doel, kies passend materiaal en maak keuzes: welk spel wil je graag zien? Wat is daarvoor nodig?   

Tips voor spel bij nieuwkomers

• Gebruik herkenbare (interculturele) materialen en introduceer telkens nieuwe elementen en/of materialen.  

• Werk thematisch om herhaling van woorden in verschillende contexten te stimuleren.  

• Sta thuistaal toe en moedig af en toe Nederlands aan voor een soepele taaltransfer naar het Nederlands.  

Leraar als taalcoach

Elke spelsituatie is een taalleermoment. De leerkracht biedt taalaanbod, creëert taalruimte en geeft taalfeedback in verschillende rollen. Schiepers, e.a. (2024) schetst in Boordevol Taal beeldend de rollen van leraren die interactie stimuleren:  

• Voetbalcommentator: je beschrijft acties (taalaanbod).  

• Tv-kok: je doet iets voor en benoemt het (taalaanbod).  

• Talkshowhost: je nodigt uit om te spreken (taalruimte).  

• Journalist: je stelt doorvragende vragen (taalruimte).  

• Taalcoach: je herformuleert en verbetert ongemerkt (taalfeedback).  

• Taaladviseur: je legt uit en geeft gerichte feedback (taalfeedback).  

Ook klasgenoten kunnen deze rollen op zich nemen in spel- en samenwerkvormen.  

Praktijkvoorbeelden

• Onderbouw: Rollenspel in de huishoek met een kok, ober en gast. De leerkracht speelt mee, biedt taalaanbod en daagt uit, bijvoorbeeld door als gast te klagen over een vlieg in de soep.  

• Bovenbouw: Interview-oefening met rolkaarten. Leerlingen bedenken eerst vragen in hun thuistaal en vertalen ze naar het Nederlands. Visuele ondersteuning helpt bij taalontwikkeling.  

Meer weten?

In 2024 verschenen twee mooie boeken over taal en spel. Boordevol Taal, geschreven door Mariet Schiepers, benadrukt hoe ieder moment in de klas een taalleermoment kan zijn. Een boek vol praktische tips. Het is geschreven voor leerkrachten in de kleuterbouw maar biedt goede handvatten voor het nieuwkomersonderwijs, want ook in deze groepen wil je geen moment onbenut laten om taal te bieden.

Het andere boek van Eveline Borgers is ‘Sterker in taal door spel’. Ook in dit boek praktische tips om door middel van spel het taalbegrip van de meertalige leerling te vergroten. In dit boek ook aandacht voor kansen om taal te versterken met spel in de midden- en bovenbouw.