Drie veelgestelde vragen en antwoorden over steun bieden in onrustige tijden

De wereld is in chaos: de afzetting van de regering in Syrië na een jarenlange oorlog en decennia regime, de oorlog tussen Oekraïne en Rusland, het conflict in Israël en de Palestijnse gebieden, etc. Deze gebeurtenissen raken ons en onze leerlingen. In dit artikel zoomen we in op het werk van Leony Coppens -klinisch psycholoog-, en geven we antwoord op drie veelgestelde vragen over het bieden van steun aan (mogelijk) getraumatiseerde leerlingen.

Vraag 1: Mijn leerling is verdrietig. Wat kan ik doen?

Geef een leerling het gevoel dat hij altijd welkom bij je is, ook als hij verdrietig is. Laat merken dat je het ziet en dat je graag wilt helpen ook al weet je niet direct hoe. Zeg niet dat het allemaal goed komt (dat kun je immers niet beloven), maar biedt nabijheid. Bijvoorbeeld door te zeggen: ”ik zie dat je verdrietig bent, ik ben er voor je en wil je graag helpen.”

Vraag 2: Mijn leerling heeft vervelende dingen meegemaakt en reageert vaak boos/brutaal. Hoe komt dit en wat moet ik doen?

Opgroeien in stressvolle situaties beïnvloedt de hersenontwikkeling negatief. Bij een akkefietje in de klas kunnen kinderen dan al snel reageren met een stressreactie. Een leerling wordt bijvoorbeeld ineens heel boos, agressief of verdrietig. Daarnaast hebben ze door hun negatieve ervaringen vaak moeite met zelfvertrouwen en vertrouwen in de ander. En als je ze aanspreekt, lijken ze onverschillig of ze reageren brutaal, ook hebben ze vaak ruzie. Andere leerlingen passen zich juist heel erg aan en vallen niet op, terwijl ze juist extra aandacht nodig hebben. Of een leerling nu ontploft van woede of juist heel stil is, realiseer je dat het gedrag niet op jou gericht is.

In een school met een traumasensitief onderwijsklimaat kunnen kinderen hun gevoel van veiligheid en veerkracht vergroten en beter tot leren komen. Het inrichten van plekken waar kinderen tot rust kunnen komen en het aanbieden van lessen over stress, veerkracht en zelfregulatie kunnen bijvoorbeeld helpen (Coppens en Schneijderberg, 2024). Bespreek met je collega’s of teamtraining en/of bijscholing op het gebied van traumasensitief lesgeven voor jullie helpend is.

Vraag 3: Ik werk met nieuwkomers en begrijp dat sommige kinderen nare dingen hebben meegemaakt, maar ik ben toch geen therapeut?

Dat klopt. Jij bent wel degene die een verschil kan maken. Dit doe je door de leerling te laten merken dat je hem waardeert. Heb oprecht aandacht voor de leerling, wees niet veroordelend, geef vertrouwen en biedt steun. Laat bijvoorbeeld dagelijks iedere leerling merken dat je blij bent dat hij er is door een knipoog of een high-five.

Erken wat de leerling heeft meegemaakt of is overkomen en laat blijken dat hij daaraan niet schuldig is. Zorg voor een gevoel van controle, want die is de leerling over zijn leven mogelijk kwijt. Je kunt bijvoorbeeld de leerling laten kiezen uit twee dingen als het even niet lukt. Uiteraard zorg je ervoor dat wanneer je ziet dat de leerling vast dreigt te lopen de juiste zorg wordt ingezet. Dit doe je met jouw collega’s.

Verdiep je in het werk van Leony Coppens

In 2024 lanceerde Leony haar boek ‘Iedereen kan het verschil maken’ over trauma en veerkracht bij kinderen. Verdiep je in trauma en veerkracht en ontdek hoe je leerlingen beter kunt ondersteunen. Ze deelt theorie, praktijkverhalen en concrete tips. Elk verhaal eindigt met bronnen die veerkracht versterken.

Op haar vernieuwde website vind je gratis video’s, podcasts en kennisclips. Daarnaast deelt ze informatie over vroegkinderlijke traumatisering en een opleidingsaanbod. Verkrijg praktische inzichten over trauma en veerkracht.

Tijdens de LOWAN-studiedagen verzorgt Leony Coppens twee sessies. Deze sessies laten je inzien wat jij als nieuwkomersprofessional voor de leerlingen kunt betekenen:

1. Traumasensitief onderwijs: Wat is het en hoe bied je dit aan zonder volledige achtergrondinformatie van nieuwkomers?
2. Veerkracht versterken: Samen werk je aan concrete toepassingen voor je eigen praktijk.

Bekijk het opleidingsaanbod

Op zoek naar meer verdieping? Leony biedt trainingen, inclusief een train-de-trainer traject. Op haar site meer informatie en ontdek hoe jij het verschil kan maken.

Inschrijven of meer weten?
Meer weten over de studiedagen? Over de sessies van Leony of andere sprekers?