Nieuw! Handreiking: Burgerschapsonderwijs nieuwkomersvoorzieningen 

Bespreek de nieuwe Handreiking Burgerschapsonderwijs voor Nieuwkomersvoorzieningen in jouw team. Ga met elkaar na hoe het burgerschapsonderwijs in jullie school samenhangt met jullie leerlingenpopulatie en visie. Krijg antwoord op de vraag: ‘Wat willen we nieuwkomers op onze school in hun eerste periode dat zij onderwijs in Nederland volgen, meegeven ten aanzien van burgerschap en hoe geven we dat vorm?’  

Doelgroep en de burgerschapsopdracht

Veel nieuwkomersvoorzieningen stoeiden lange tijd met de Burgerschapsopdracht. Want wat bied je kinderen wel/niet aan in de korte tijd dat ze in Nederland zijn? De leerlingenpopulatie in het onderwijs aan nieuwkomers is continu in beweging door in-, door- en uitstroom van leerlingen met een eigen onderwijsbehoeften, achtergrond, culturele gewoontes en gebruiken. Daarnaast volgen de leerlingen gedurende een vaak korte tijd onderwijs in een nieuwkomersvoorziening. Dat vraagt om een op de doelgroep afgestemde invulling van de burgerschapsopdracht. Veel nieuwkomersvoorzieningen kregen feedback van de Onderwijsinspectie over het aanbod voor burgerschapsonderwijs. Het ontbreken van een op de doelgroep afgestemde doelgerichte aanpak, was daarbij een veelgehoord punt van kritiek.  

LOWAN werkt samen, adviseert en verbindt

Om niet het wiel opnieuw uit te vinden onderzocht LOWAN-PO wat er al is om het burgerschapsonderwijs vorm te geven: de ‘Ijkpunten voor burgerschapsonderwijs’; de expertise bij het Expertisepunt Burgerschapsonderwijs; handreiking LOWAN-vo ‘Burgerschap op de ISK’; voorbeelden vanuit de praktijk. De verbinding hiervan is de leidraad geworden voor de te ontwerpen handreiking.  

Belangrijk bij de totstandkoming van de handreiking is de samenwerking met de adviseurs van het Expertisepunt Burgerschap. LOWAN-PO en het Expertisepunt Burgerschap zetten deze samenwerking de komende periode voort.  

Om de bruikbaarheid en toepasbaarheid van de nieuwe handreiking zo goed mogelijk te waarborgen is samengewerkt met een klankbordgroep. Deelnemers van deze klankbordgroep waren Ingrid Schmitz, Taalschool de Brink Baexem; Eva Schaepkens, BS Boon ’s-Hertogenbosch; Helga Hoogendoorn, Fontein Breda; Sana Dahoui, Amsteltaal Amstelveen; Irna Koot, Nieuwkomersschool Zwolle; Annemarie Pipers, De Globe Enschede.  

In 9 stappen naar sterk burgerschapsonderwijs

In de handreiking zijn 9 stappen opgenomen die je helpen om tot een doelgericht, cyclisch en een goed passend Burgerschapsaanbod op jullie school te komen:  

1. Leerlingenpopulatie in kaart brengen; 
2. Burgerschap definiëren en visie formuleren; 
3. Concrete leerdoelen formuleren; 
4. Lesstof en activiteiten vaststellen; 
5. Samenhang aanbrengen; 
6. DOEN! Het curriculum wordt in praktijk gebracht; 
7. De resultaten in kaart brengen; 
8. Het burgerschapsonderwijs evalueren en bespreken; 
9. Zijn we goed op weg? 

Download en gebruik het format

Om naar aanleiding van deze stappen de inhoud burgerschapsonderwijs van jouw school overzichtelijk weg te zetten in een document, hebben we een format dat in Word aangepast kan worden voor jullie beschikbaar gesteld. Dit format kun je vanaf nu gratis downloaden via onze site. Het format helpt om bovenaan het hoofddoel en/of hoofdoelen weer te geven. Om vervolgens aan te geven bij welk domein/kerndoel dit past. Ook noteer je wat de leerlingen uiteindelijk kennen, kunnen en willen. Hoe het wordt aangeboden, geoefend en gestimuleerd. Wanneer dit aangeboden wordt én hoe je weet dat het doel bereikt/zichtbaar is.   

Maak gebruik van de handreiking en deel het in jouw netwerk.