Het nieuwkomersonderwijs wordt gekenmerkt door een groot verloop van leerlingen. Op school probeer je een omgeving neer te zetten van zekerheid en voorspelbaarheid. We weten dat je dit nodig hebt om een veilige omgeving neer te zetten. Voor deze leerlingen, de nieuwkomers, is het helemaal belangrijk ‘houvast in hun onzekere leven’.

Leerlingen vertrekken uit de klas. Soms verwacht soms onverwacht. Hoe ga je hiermee om?

Spar met elkaar wat voor gedrag je al hebt gezien bij leerlingen die vertrekken.

Spar met elkaar welk gedrag je bij leerlingen al hebt gezien? En hoe zou je daar mee om kunnen gaan? Wat zou je kunnen doen?

Belangrijk voor leerlingen is dat zij het gevoel krijgen dat ze gewaardeerd en gerespecteerd werden en dat hun vertrek een gevoel van verlies achterlaat. Maar ook dat zij op school vriendjes en vriendinnetjes hebben gehad voor wie zij iets hebben betekend. Daarnaast kan de betreffende leerling een blijvende herinnering ontvangen.

Vaste afscheidsrituelen zijn belangrijk.  Een voorspelbare, vaste vorm geeft houvast en zekerheid. De activiteit kan anders zijn voor jongere of oudere leerlingen.

• Leerlingen zitten in een kring. Het kind dat weggaat zit op de hoogste stoel. Leerkracht vertelt wat het kind goed kan en wat hij/zij zal missen als het kind weg is. Leerlingen mogen ook delen wat zij nog voor leuke dingen kunnen vertellen over deze leerling. Daarna met de hele groep een lied zingen.
• Een poppenkastvoorstelling waarbij de kinderen met behulp van poppen uitdrukking kunnen geven aan hun emoties. De poppen kunnen blij zijn omdat bijv. het kind een huis krijgt ergens in Nederland.
• De andere leerlingen in de klas maken een tekening voor het kind dat weggaat. Als leerkracht bundel je deze tekeningen tot een boekje en geef je aan de vertrekkende leerling.
• Je maakt een foto collage voor de leerling (of een klassenfoto)
• Laat de kinderen in de klas een steentje zoeken, dat zij aan het vertrekkende kind als geluksteentje kunnen meegeven.
• Maak een mooie medaille van karton, schrijf er de naam van het kind op, die van de juf/meester van de school en schrijf aan de achterkant alle goede dingen van het kind. Maak er een mooi lint aan en hang het om de hals van het kind.
• Iedereen staat in een kring met de handen vast. Maak de kring zo wijd mogelijk en zeg zoiets als ‘wat jammer dat we zo ver uit elkaar gaan’.. ‘aaah’. Maak dan de kring zo klein mogelijk ‘oeoeoeoe’. Een paar keer herhalen. De laatste keer de kring zo wijd mogelijk. Eindigen met ‘dag’ zeggen, handjes schudden.
• Een vast liedjes (melodie: Kortjakje) kan zijn:
  • Nu gaat… van ons weg
    He wat jammer, wat een pech
    Jij bent leuk, dat moet je weten
    en je mag ons niet vergeten
    Dank je dat je bij ons was
    Veel geluk van onze klas

• Laat de leerlingen een A4-tje maken voor het kind dat weggaat, een tekening/ wens of gedichtje. Ze schrijven hun eigen naam erop. Bind deze A4-tjes samen tot een boek. Maak van de uitreiking een feestelijke gebeurtenis.
• Maak een mooie foto collage voor de leerling die weggaat
• Geef de leerling het e-mailadres mee van school zodat hij/zij een mail kan sturen
• Geef de vertrekkende leerling een digitale camera. Het kind mag foto’s maken van alles wat het belangrijk vindt, klasgenoten/ een juf / het schoolplein etc.. Print de foto’s en geef ze mee aan de leerling.
• Afscheidsdans met gekleurde sjaaltjes. De leerlingen staan in een kring, de vertrekkende leerling staat in het midden. Alle leerlingen hebben een gekleurd sjaaltje. Een voor een komt er een leerling uit de kring die een dansje mag doen, staat daarna stil voor de vertrekkende leerling, maakt een buiging en zegt bijv. ‘Ik ben Sjamira en wens jou het allerbeste’.

Bij een onverwacht vertrek is het niet altijd meteen duidelijk dat de leerling is vertrokken. In de tijd van onzekerheid ‘is de leerling ziek?’ is het een goed idee om de tafel/stoel te laten staan. Het is ook goed om ook deze onzekerheid met leerlingen wel te bespreken bijv. ‘Jongens (en meisje) ik mis (Khadisha) toch wel, ik denk dat jullie haar ook missen’. Ik weet niet zeker of ze weg is, maar we weten allemaal dat ze al een tijdje niet op school is. Misschien zijn ze als gezin vertrokken. Waar ze ook heen zijn, we hopen dat ze daar een beetje gelukkig worden. Waar denken jullie dat (Khadisha) nu is? Zo kun je leerlingen de gelegenheid geven om hun gevoelens te uiten.