Nieuwkomersleerkracht schrijft meertalig prentenboek

Alice Veltman, leerkracht bij nieuwkomersschool de Kernschool in Zaandam, heeft een prentenboek geschreven tijdens haar studie Pedagogiek. Team LOWAN vindt het geweldig als er materialen worden ontwikkeld door mensen uit het veld zelf. Zij weten immers als geen ander wat deze leerlingen nodig hebben. Lees hieronder het interview met de schrijfster.

Hoe kwam je op het idee om een prentenboek te maken?

Tijdens de opleiding Pedagogiek deed ik onderzoek naar traumasensitief begeleiden. Van hieruit ontstond het verlangen om een prentenboek te maken, met als doel de emotionele taal van nieuwkomers te verrijken.  

Ook vond ik dat er nog niet zoveel meertalige boeken waren over specifiek dit onderwerp. Daarom heb ik een meertalig boek ontwikkeld, zodat er kinderen zijn die het ook in hun eigen taal kunnen lezen in de klas. In deze eerste versie van het prentenboek zijn de volgende vier talen opgenomen: Nederlands, Arabisch, Turks en Oekraïens.  

Waar gaat het over?

Het gaat over een meisje dat uit Andersland komt. Ze woont nu in Nederland en ze weet niet zo goed hoe ze nieuwe vrienden moet maken. Een onderwerp dat herkenbaar is voor veel nieuwkomerskinderen. Ik beschrijf het (emotionele) proces waar een kind doorheen kan gaan. 

Wat maakt het prentenboek bijzonder?

Het bijzondere aan dit prentenboek is de combinatie van tekeningen op gefotografeerde achtergronden van een schoolse omgeving. Het verhaal is geschreven vanuit de (mogelijke) beleving van het nieuwkomers schoolkind en schetst situaties waar zij in de praktijk voor komen te staan. Qua taalgebruik heb ik rekening gehouden met het taalniveau van de kinderen. De tekst bestaat uit korte zinnen in de tegenwoordige tijd en heb ik bijvoorbeeld woorden vanuit de thema’s van de methode Wereld vol Woorden erin verwerkt.  

Bij de ontwikkeling van het prentenboek heb ik ook de gedragsregels van onze school meegenomen. Zoals bijvoorbeeld: ‘Ik wacht op mijn beurt’ of ‘Ik help jou’. Ook heb ik traumatische gebeurtenissen terug laten komen in het boek. Bijvoorbeeld de grote impact die het achterlaten van een huisdier kan hebben op een kind. Het boek is laagdrempelig, dus het ene kind kan misschien de trauma-elementen erin herkennen en het andere kind wellicht de emoties die meer bij de schoolse situatie en bij het aangaan van vriendschappen passen. Met het verhaal wil ik laten zien dat het gevoel van verdriet van iets of iemand missen en geluk naast elkaar kunnen bestaan.   

Hoe is de hoofdpersoon Oesie ontstaan?

Ik stelde mij voor hoe het voor een kind uit een ander land, dat voor het eerst bij ons op school komt, zou kunnen zijn. Alles is nieuw! Dit woord werd mijn uitgangspunt. Ik wilde een neutrale naam voor de hoofdpersonage bedenken en voorkomen dat er een specifiek land werd genoemd. Uusi betekent in het Fins nieuw, daar heb ik Oesie van gemaakt. En ik besloot om Oesie uit Andersland te laten komen. Voor andere personages heb ik ook Finse woorden gebruikt zoals de vertaling van de woorden: moeilijk, geluk en succes. 

Hebben de kinderen in jouw klas meegewerkt aan het boek?

Jazeker! De hele klas wilde helpen. De leerlingen hebben de tekeningen in het boek gemaakt. Dat vonden ze geweldig om te doen. Het werd een tekenlessenreeks met verschillende opdrachten. Eerst kregen zij de opdracht om een gezicht met emoties te tekenen. Later stemde ik de lessen af op het tekenniveau. Sommige leerlingen liet ik een persoon van de zij- of achterkant tekenen, of een bewegend persoon. Anderen tekenden voorwerpen van in de klas. Zo droeg iedereen iets bij aan het prentenboek. Daarnaast hebben de leerlingen mij input gegeven voor het verhaal en mij gewezen op ontbrekende details op de prenten.  

Hoe reageerden ze toen het af was?

Ze waren zo trots! En ik ook! Op het moment dat ik in de klas het prentenboek op het digibord liet zien, waren ze niet tegen te houden, zo enthousiast. Ze wezen meteen aan wat ze hadden gemaakt en identificeerden zich met de personages.   

Wat hoop je te bereiken met het prentenboek?

Ik hoop dat het veel wordt gelezen, en dat het in scholen (met nieuwkomers) gebruikt gaat worden. En ik hoop dat de prenten en de tekst overdragen wat wel en niet geoorloofd gedrag is en zorgen voor emotieherkenning. Tevens hoop ik dat de meertaligheid in het prentenboek als steun kan dienen voor het kind. Het prentenboek is tenslotte ontworpen met het oog op het leveren van een positieve bijdrage ter bevordering van de emotionele taal bij nieuwkomers. 

Het boek is klaar, het ontwikkelproces niet. Op dit moment ben ik, samen met het team, bezig om er lesbrieven bij te ontwikkelen. Op die manier wil ik het koppelen aan burgerschap en traumasensitief begeleiden.  

Er zijn al contacten met een uitgeverij, maar het drukken van het boek staat nog in de kinderschoenen. Dus als mensen interesse hebben, dan kunnen ze contact met mij opnemen. Hoe meer interesse, hoe meer boeken er daadwerkelijk op de plank kunnen komen.   

Alice is leerkracht van cursusgroep 2 (kinderen van 7 tot en met 11 jaar oud) en tevens ook gedragsspecialist binnen de Kernschool.