main-logo
Primair onderwijs
Themapagina

Vluchtelingen uit Oekraïne

Er komen vluchtelingen vanuit de Oekraïne naar Nederland. Hoe zorgen we dat deze leerlingen goed onderwijs krijgen?

Leerlingen uit Oekraïne

Er komen momenteel vluchtelingen uit Oekraïne. Op deze pagina delen we informatie over hoe onderwijs wordt georganiseerd voor de vluchtelingen uit Oekraïne. Heb je een goede tip? We horen het graag. Laten we leren van elkaar.

Maak gebruik van bestaande expertise
Alle kinderen in Nederland hebben recht op goed onderwijs, dus ook deze ontheemden die uit Oekraïne komen. Dat betekent dat we alles in het werk moeten stellen om ieder Oekraïens kind onderwijs te bieden.

Het specialisme, vakmanschap en de nodige kennis en expertise voor nieuwkomers zijn geborgd in het bestaande nieuwkomersonderwijs, voor het PO in de vorm van bijv. taalklassen. Minister Wiersma en het ministerie van OCW willen daarom ook primair inzetten op deze vorm van onderwijs voor Oekraïense kinderen en zoeken naar alle mogelijkheden om deze scholen flink op te kunnen schalen.

Er is een handreiking ontwikkeld voor directies, schoolbesturen en gemeenten. Deze handreiking is een groeidocument. In de handreiking staan kaders bij invulling van inhoud onderwijs, inzet personeel en bekostiging. Maar ook bijv. leerlingenvervoer en onderwijshuisvesting.

Snelle externe links

Handreiking ‘Onderwijs aan leerlingen uit Oekraïne’
Q&A door OCW
Informatiedocument Rijksoverheid
Format inrichtingsplan TOV
NIeuwsbrief van OCW (17 maart 2022)
Pagina van de PO-Raad m.b.t. onderwijs aan leerlingen uit Oekraïne
Minister Wiersma op bezoek bij nieuwkomersschool de Horizon in Hengelo
Nederlands onderwijssysteem uitgelegd in het Oekraïens

Veelgestelde vragen

  • Waarom organiseert het COA niet de opvang?

    De opvang wordt geregeld en gecoördineerd door de veiligheidsregio’s samen met de gemeenten. Het COA zorgt niet voor de opvang omdat Oekraïners geen asiel hoeven aan te vragen.

    Vluchtelingen uit Oekraïne mogen door een ‘Tijdelijke beschermingsrichtlijn’ met onmiddellijke ingang werken of opleidingen volgen in de EU-landen waar ze naar zijn uitgeweken. Ze hebben recht op onderkomen, op sociale bijstand, financiële ondersteuning en medische zorg. Kinderen mogen in het opvangland naar school. Ze krijgen een speciale verblijfsstatus voor een jaar, deze kan ook nog 2 keer met een half jaar worden verlengd.

    Oekraïense vluchtelingkinderen zien we in heel verschillende vormen opgevangen worden in Nederland:

    • In gezinnen, soms bij familie
    • In grotere opvang voor 20-100 mensen die gemeenten in samenspraak met de veiligheidsregio’s aanbieden
    • In grote opvanglocaties met landelijke coördinatie zoals Harskamp en Amsterdam
    • In Ter Apel, COA en mogelijk al in asielprocedure

     

  • Hoe wordt het onderwijs gefinancierd?

    Er is bekostiging vanuit OCW. Ook leerlingen zonder BSN kan je inschrijven en DUO zal een onderwijsnummer toewijzen.

    Het ministerie van OCW past de bekostigingsregeling aan om formeel vast te leggen dat ook deze Oekraïense kinderen binnen de doelgroep van de nieuwkomersbekostiging vallen. De drempel van 4 leerlingen in het primair onderwijs blijft van toepassing. Naast deze bekostigingsregeling biedt het ministerie van OCW de mogelijkheid voor aanvullende maatwerkbekostiging.
    Let op: Oekraïense leerlingen vallen onder de definitie van asielzoekers bij aanvraag bijzondere bekostiging

    Lees hier meer over de maatwerkbekostiging

  • Is er een kant-en-klare methode waar de leerlingen zelfstandig mee aan de slag kunnen?

    Nee, deze methode is er niet.

    Alle taalklassen, AZC-scholen hebben veel expertise in het lesgeven op maat aan vreemdelingen en vluchtelingen. In onze scholendatabase een overzicht van de scholen.

  • De oorlog houdt ons allemaal bezig. Hoe ga je hierover met kinderen of ouders in gesprek?

    De oorlog tussen Rusland en Oekraïne houdt ons dagelijks bezig. Ook kinderen ervaren de onrust om hen heen. Ze betrekken de oorlogsinformatie op hun eigen leven. Hoe ga je als ouder om met de vragen van je kind over de oorlog? En waar moet jij in jouw werk als jeugdprofessional of beleidsmaker rekening mee houden in het contact met kinderen, ouders en collega’s? Op die vragen geeft het Nederlands Jeugdinstituut antwoord.

    Informatie van Nederlands Jeugdinstituut NJi voor onderwijs, ouders en zorgprofessionals

  • Hoe is de zorg en ondersteuning voor vluchtelingen uit Oekraïne?

    Oekraïense vluchtelingen krijgen een speciale status waarmee ze voorlopig in Nederland kunnen blijven. Hiermee hebben zij ook recht op zorg, inclusief de Jeugdgezondheidszorg. Kinderen hebben recht op onderwijs. Omdat mensen zelf geen Nederlandse zorgverzekering hebben, wordt de zorg vergoed via de Subsidieregeling Onverzekerden van het CAK. Het gaat dan om  medische noodzakelijke zorgkosten, oftewel zorg die valt onder de basisverzekering. Huisartsen, ziekenhuizen, verloskundigen en apotheken kunnen de kosten bij het CAK declareren.

    Meer informatie – ga naar Pharos

  • Wie regelt het onderwijs?

    Gemeente en schoolbesturen regelen samen het onderwijs voor deze vluchtelingen. Vaak zijn er in een regio al afspraken rondom het nieuwkomersonderwijs, dan is het logisch dat de nieuwkomersschool ook betrokken wordt bij deze gesprekken.

    Vaak is er al een visie rondom het nieuwkomersonderwijs in een regio, dan is het logisch om deze lijn te volgen.

    Pak als taalklassen de regierol zodat het onderwijs op een goede manier vorm gegeven wordt, met de ervaringen die jullie hebben met kinderen die uit oorlogsgebied komen!

  • Hoe ziet het onderwijs in Oekraïne eruit?

    Ria Goedhart heeft schoolsysteem in Oekraïne beschreven: Schoolsysteem Oekraïne . Een heel groot verschil is dat basisschool (Pochatkova osvita)  in Oekraïne vanaf 6 jaar tot 10 jaar is.

  • Lesgeven in het Oekraïens of het Nederlands?

    De minister en OCW hebben aangegeven dat er primair aangesloten moet worden bij het bestaande nieuwkomersonderwijs, of op reguliere scholen met ondersteuning vanuit bijv. de dichtstbijzijnde taalklas. Dit betekent een focus naast veilige plek een aanbod in mondelinge taal, technisch lezen en andere vakken.

    Natuurlijk kun je kijken naar aanvullende lessen Oekraïens. Sommige leerlingen kunnen online lessen volgen via hun school van herkomst maar het is ook mogelijk dat ze naar een weekendschool gaan. Voor alle nieuwkomers stimuleren we dat ze hun thuistaal bij houden.
    In Nederland zijn er op 6 plekken in het land weekendscholen die lessen geven in de Oekraïense taal/cultuur.

     

  • Hoe zorg je als leerkracht voor jezelf?

    Jouw zelfzorg staat centraal omdat je als leraar zo vanuit je hart lesgeeft. Net over je eigen grenzen gaan is af en toe niet erg maar als dat vaker gebeurt, dan laad je jezelf niet meer op. Omdat vluchtelingkinderen gevoelig zijn voor de emoties om hen heen, is het belangrijk dat jij goed in je vel zit. Zeker nu we de hele dag met de Oekraïne oorlog worden geconfronteerd in de media.

    Geef je lichaam (en je hoofd) rust door even naar de bomen te staren, een lekkere maaltijd voor jezelf te maken of met collega’s/vrienden over andere dingen te praten. Ik hoor van leraren regelmatig terug dat de Bodycheck – oefening hen helpt om energie beter over de dag te verdelen. Een cirkel om jezelf heen visualiseren is ook effectief om je grenzen te voelen.

    (bron: Helene van Oudheusden)

  • Wat als het niet lukt binnen capaciteit van nieuwkomersonderwijs?

    Naar verwachting komen er nog veel meer kinderen naar Nederland.
    In regio’s waar de bestaande voorzieningen, ook in een opgeschaalde variant, onvoldoende zijn, zet het ministerie van OCW daarbij in op het opzetten van extra, tijdelijke onderwijsvoorzieningen. Ook dat zal uiteraard gebeuren met inzet van de expertise die in het bestaande nieuwkomersonderwijs voorhanden is. Het aanbod dat in die voorzieningen gerealiseerd wordt is bedoeld om nauw aan te sluiten bij hetgeen wat deze kinderen nodig hebben en wat tegelijkertijd praktisch realiseerbaar is. Dit is een grote opgave die alleen kan worden uitgevoerd door inzet van verschillende partijen, met name schoolbesturen, het bestaande nieuwkomersonderwijs en gemeenten, maar ook LOWAN, NGO’s, sport-, cultuur- en welzijnsorganisaties, etc.
    Het uitgangspunt is een combinatie van onderwijs gericht op verwerving van de Nederlandse taal, met vakonderwijs (mogelijk in het Oekraïens en het Engels) en inzet op het sociaal-emotionele welbevinden van gevluchte kinderen. Voor al deze aspecten is een goede onderwijskwaliteit uiteraard een voorwaarde. Verder gaat het hierbij nadrukkelijk om tijdelijke voorzieningen. Indien Oekraïense kinderen langere tijd in Nederland blijven, moet ingezet worden op zo snel mogelijke doorstroom naar de bestaande nieuwkomersonderwijsvoorzieningen.

  • Hoe schrijf ik deze leerlingen in?

    Indien de leerling een BSN-nummer heeft dan kan je de leerling ‘regulier’ inschrijven. Indien de leerling nog geen BSN-nummer heeft dan kan je de leerling ook inschrijven. DUO zal dan een onderwijsnummer toewijzen aan deze leerling.

    Deze Oekraïense leerlingen vallen binnen de definitie ‘asielzoekers’.

Actuele materialen specifiek voor deze doelgroep

Matific

Matific is een wereldwijd rekenleerplatform dat beschikbaar is in 40 andere talen. Matific biedt online oefenmateriaal om rekenen praktisch en inzichtelijk te maken voor leerlingen uit alle landen.

Naar Matific

Online woorden leren in Oekraïens/ Nederlands

Babadada in een online visueel woordenboek. Per thema (bijv. school, boerderij, huis etc..) staan er plaatjes met woorden. Dit visuele woordenboek is in 130+ talen in te zetten. Daarnaast is het ook nog gratis toegankelijk.

Naar Babadada

Pictokaart NL-Oekraïens

Ruim 100 basiswoorden met pictogrammen en tekst in Oekraïens/ Nederlands. Met dank aan ISAAC-NF.

Pictokaart

Gratis online cursus over stress bij vluchtelingen

Augeo heeft gezamenlijk met experts vanuit het veld een gratis e-learning cursus ontwikkeld over ‘steun bieden aan vluchtelignen’. De cursus is een gift van Augeo aan het onderwijsveld. De cursus is geschreven voor leerkrachten in het basisonderwijs. Voor het VO veld is ook een cursus ontwikkeld.

Deel deze pagina

Heb je een vraag?

Helpdesk LOWAN-PO

Stuur een mail naar helpdesk@lowanpo.nl
of bel naar
030 232 48 48.