Alfa lesvoorbeelden

Mooie voorbeelden uit de lespraktijk van Alfa-docenten in de ISK die de training Werken met de Leerlijn ISK volgden. Schoolinfo tekende de verhalen van negen enthousiaste docenten op.
In 2019 kwam de Leerlijn Alfabetisering ISK gereed: alle doelen voor taal in de alfaklas op een rijtje; een lijst met 600 doelwoorden en beschrijving van 50 lesmaterialen.
De Leerlijn geeft een overzicht van de taalvaardigheden die analfabete en andersalfabete leerlingen in de ISK moeten verwerven. Voor alle taalvaardigheden zijn streefdoelen beschreven. Voor de invulling van het onderwijsprogramma zijn er tips voor passende lesmaterialen te vinden. De leerlijn alfabetisering is ontwikkeld door het ITTA in samenwerking met een expertteam van Alfa ISK-docenten en Schoolinfo, in opdracht van de VO-raad.

Een Alfaleerlijn voor onze school
De opdracht ‘Ontwikkel een leerlijn voor je eigen school’ liet docenten nadenken over doelgerichte keuzes: welke lesmaterialen zetten we in en welke didactiek werkt goed bij deze leerlingen? Een enthousiaste docente vertelt over hoe de Leerlijn Alfabetisering voor hun school op het goede moment kwam: ‘Ik hoef het wiel niet opnieuw uit te vinden!‘

Omgaan met verschillen
Grote verschillen tussen leerlingen en allemaal hebben ze veel aandacht van de docent nodig. Allemaal een ander boek is echter niet nodig, ontdekte een van de docenten: ‘Ik probeer dezelfde materialen voor alle leerlingen te gebruiken door aanpassingen te maken in instructietijd, werkvorm, aantal vragen en bijbehorende leerdoelen.‘ Leerlingen die zelfstandig aan het werk kunnen gaan, en blijven, geeft de docent de ruimte met kleine groepjes te werken. Met een systeem met kleuren en acties weten de leerlingen in de klas precies wat ze moeten doen op elk uur van de dag.

Woorden, woorden, woorden
Het leren van heel veel woorden is een belangrijk startdoel in de alfaklas. Het lesvoorbeeld over woordenschat is een bingospel om woorden uit de ISK-alfawoordenlijst te oefenen. ‘Leerlingen zitten rechtop actief te luisteren, en te wachten tot zij een woord horen waarvan ze het plaatje omhoog kunnen houden‘.

Luisteren, spreken en schrijven
.. leer je door te doen. In de training keken docenten naar een filmpje van een docent die met TPRS werkt in haar alfaklas. (Lees over haar aanpak in het Les-artikel). Veel docenten gingen daarop ook met hun klas een verhaal maken. Een docent maakt activerende woordenschatlessen met TPRS en met behulp van het digibord en een andere gebruikt PowerPoint om dialogen te oefenen. Een manier om met luisteren te oefenen op alle niveaus kwam van een docent die alle leerlingen een actieve luistertaak geeft met luisterkaarten.. Ook schrijven op verschillende Alfaniveaus met een en dezelfde opdrachtkaart is mogelijk; kijk daarvoor naar het format voor een functionele schrijfopdracht met taalsteun erin op drie niveaus.

Meer informatie
De Leerlijn Alfabetisering ISK is ontwikkeld in samenwerking met Schoolinfo en docenten uit de ISK.
Meer informatie en training: Petra Popma, ITTA.