De enige Nederlanders die ik spreek worden ervoor betaald

Monique Mulder, werkzaam bij ISK Metzo College Doetinchem en columniste.

’Nu heb ik mijn eigen verhaal’, was de reactie van de jongen toen hij de column over hem las. Hij gebruikte het verhaal om zijn ouders over zijn situatie te ‘vertellen’ door de column voor hen te vertalen. Iets dat hij daarvoor niet wilde. Dat zijn moeder daarna moest huilen en ook zijn vader emotioneel werd was voor hem moeilijk, maar ook heel mooi. Hij belde samen met ze op omdat ze wilden bedanken voor de steun die hij krijgt vanuit de ISK.

‘Ik wou dat ik hier geboren was.’ Het is de uitspraak van een Syrische jongen van bijna achttien tijdens een gesprek waarom hij regelmatig niet op school komt. Hij wordt te laat wakker, denkt dat het weekend is of kan simpelweg niet uit bed komen. Nooit gebruikt hij een smoes. Zijn motto is: als iemand met één oog naar mij kijkt, kijk ik met twee ogen terug. Die ogen staan volgens hem in Koerdistan voor respect.

Zijn verhaal begint al op zijn achtste als de oorlog in Syrië uitbreekt

Het maakt dat zijn leven totaal verandert als hij op zijn zestiende alleen uit Syrië vertrekt. Als Koerd heeft hij geen enkel recht in zijn land. Hij kan zomaar opgepakt worden. In Nederland is hij nu ruim een jaar.

Wat hem het meest pijn doet is dat hij alleen maar met Nederlandse mensen spreekt die daarvoor worden betaald. ‘Ik praat met mijn begeleiders, docenten en mijn voogd van Nidos, maar als ik probeer een baantje te vinden, lukt dat niet. Bij de Action, de McDonalds en ook bij de AH krijg ik geen kans.’
Dat hij zijn toevlucht heeft genomen tot het werken bij iemand uit zijn geboortedorp klinkt als logisch. Hij werkt daar elk weekend nu, vaak tot half zes in de ochtend. ‘Ja mevrouw, het is een kebabzaak. Dus de mensen komen daar na het uitgaan.’ Als hij daarna zelf naar huis loopt, wordt hij regelmatig aangesproken door de politie. Dat de dronken jongeren die naast hem lopen met rust worden gelaten doet hem pijn. Maar dat verbergt hij onder een lach. Ook de reden waarom hij zoveel werkt.

Ouders nu in Nederland maar bijna onbereikbaar

‘Mijn ouders zijn sinds een paar maanden in Nederland en krijgen nog niet zoveel geld. Ze zitten op een schip in Amsterdam. Er is geen huis voor ons.’ Een stad die voor hem praktisch onbereikbaar is, omdat een retourtje ongeveer € 40,- kost. Wel vraagt zijn vader hem regelmatig om geld. Voor het theorie-examen bijvoorbeeld, want hij wil iets meer vrijheid. ‘Hij betaalt het altijd terug, maar begrijpt niet dat ik dat geld niet heb. Ik verdien maar € 70,- per maand.’

Naar school gaan is hele prestatie

Zijn wensen zijn simpel. Een huis voor zijn familie en naar mbo2. Dat dit moeilijk wordt als hij niet naar school komt, begrijpt hij. Daardoor kan hij slecht slapen. Hij pusht zichzelf zijn leven te veranderen. Ondertussen draagt hij een last die veel anderen van zeventien jaar niet kunnen dragen. Hulp accepteert hij niet. Wel lijkt het of hij even een moeilijk moment heeft als hij te horen krijgt dat het een hele prestatie is als hij met deze problemen al vier dagen per week naar school komt. Voor hem is dat niet genoeg. Hij zal twee ogen vol respect blijven geven, ook al kijken veel anderen hem zelfs niet met één oog aan.