Toolkit welbevinden nieuwkomers

Kinderen zitten een groot deel van hun tijd op school. Docenten dragen bij aan het welbevinden van leerlingen. Met welbevinden bedoelen we een positief gevoel en positief in het leven staan, zelfvertrouwen, geluk, een gevoel dat je ertoe doet, het ervaren van steun uit de omgeving, en het goed weten omgaan met je eigen emoties.
Pharos heeft een toolkit ontwikkeld. Binnen deze toolkit zitten tools die scholen met nieuwkomers en vluchtelingen kunnen helpen bij het versterken van welbevinden van leerlingen op school.

Niet alle kinderen groeien op in een ondersteunende opvoedingssituatie. Zo kan er veel spelen in de levens van nieuwkomerskinderen en kinderen die opgroeien in stressvolle omstandigheden. Dat kan nadelig zijn voor de ontwikkeling van deze kinderen. Voor kinderen uit gezinnen met bijvoorbeeld een lage sociaaleconomische status en nieuwkomerskinderen is het extra belangrijk dat er aandacht is voor hun welbevinden. Aandachtspunten hierbij zijn eventuele (Nederlandse) taalachterstanden, mogelijke traumatische gebeurtenissen, (tijdelijk) gebroken gezinnen en de verwerking van de stress die migratie met zich meebrengt, zoals financiële zorgen en zorgen om de toekomst. De kinderen hebben soms schokkende dingen meegemaakt en daarom is het extra belangrijk dat gewerkt wordt aan veiligheid, verbinding en veerkracht. Pas nadat leerlingen zich veilig voelen zijn ze in staat om tot leren te komen.

Welbevinden op school: Hoe ziet het eruit?

Op iedere school ziet de aandacht voor welbevinden er anders uit. Wat leerlingen en schoolpersoneel nodig hebben voor het ervaren van welbevinden op school hangt onder andere samen met de achtergrond van de leerlingen, de school en het schoolpersoneel. Iedere school heeft een eigen karakter, deels expliciet en zichtbaar, deels impliciet aanwezig. Welbevinden vraagt op iedere school om een schoolbrede benadering: een combinatie van visie en bewustwording, educatie voor leerlingen (op mentaal, emotioneel, gedragsmatig en sociaal vlak), signalering en beleid. Zo is het raadzaam om een analyse te maken van wat nodig is in school, en om aandacht te besteden aan het welbevinden en de professionalisering van het schoolteam. Ook is het belangrijk om samen te werken met ouders, andere belangrijke mensen in het netwerk en organisaties buiten de school. Maar ook het organiseren van inspraak door leerlingen en een bepaalde inrichting van de school en het schoolplein dragen bij aan een beter gevoel van welbevinden. Het is natuurlijk ook belangrijk om een juiste aansluiting te hebben bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Een leerling heeft een hoger welbevinden als datgene dat hem geleerd wordt binnen zijn bereik en belangstelling ligt. Het gaat eigenlijk altijd om een ‘aanpak op maat’, want iedere school heeft iets anders nodig om de aanpak gericht op welbevinden te versterken. De activiteiten werken wanneer ze gedragen worden door alle mensen binnen de school en wanneer ze aansluiten bij het karakter van de school: de leerlingenpopulatie en het lerarenteam.