Trots op je kind – Partnerschap met ouders

Marieke Bakema, is werkzaam bij het landelijk Expertisepunt LOB en werkt als LOWAN-adviseur op het gebied van LOB en beheert de LOWAN-vo community-groep Loopbaanontwikkeling (LOB) en ISK waarin ze ook tips deelt.

Ouders betrekken bij de loopbaankeuzes van hun kind is erg belangrijk.
Ik ging in gesprek met Karin Nederkoorn, decaan op het Mundus College in Amsterdam, om te horen hoe ze dit voor elkaar hebben gekregen.

Partnerschap met ouders op het Mundus College
Het Mundus College in Amsterdam heeft een succesvolle methode ontwikkeld om ouders te betrekken bij de loopbaankeuzes van hun kind. Hiervoor zijn allerlei opdrachten geschreven die helpen bij het vergroten van kansen en mogelijkheden voor de leerling en die ervoor zorgen dat ouders thuis én op school hierbij betrokken zijn. Het Mundus College heeft een ISK en een regulier vmbo in huis. Alle ouders van leerlingen op het Mundus College worden met behulp van de opdrachten betrokken bij LOB.

Wat was de aanleiding om in te zetten op een betere samenwerking met ouders?
We zagen dat ouders weinig op school kwamen maar wisten ook dat ouders veel invloed hebben op de keuze van hun kinderen. Dan kan je ze maar beter bij LOB betrekken want dan doen ze dat op basis van goede informatie. In diezelfde tijd kregen we, in het kader van het City Deal project (ter preventie jeugdwerkeloosheid migrantenjongeren), de kans om samen met een aantal andere scholen activiteiten te ontwikkelen en uit te testen om ouders te betrekken bij de loopbaanontwikkeling van vmbo-leerlingen.

Wat is het doel van het contact met ouders?
Ons doel is om ouders te betrekken bij de loopbaankeuzes van hun kinderen. Dat hoeft natuurlijk niet alleen maar op school maar kan ook door middel van bijvoorbeeld thuisopdrachten.

Het City Deal project is al weer een aantal jaren geleden (2018). Merken jullie dat ouders nog steeds meer dan gemiddeld betrokken zijn bij LOB?
Ja dat merken we wel. Het is heel belangrijk gebleken dat ouders meteen, direct in de eerste schoolweek, worden uitgenodigd worden voor een driehoekgesprek. Ouders zijn dan wel gemotiveerd om te komen. Alles is nog nieuw en ze vinden het dan nog heel belangrijk. En als ze eenmaal geweest zijn is de drempel om naar school te komen kleiner.
Wat ook helpt is dat zo’n eerste gesprek individueel is. Ouders schamen zich vaak dat ze niet zo goed Nederlands spreken of ze zijn onzeker en durven geen vragen te stellen. Bij een individueel gesprek is dat minder het geval.

Welke activiteiten doen ouders en leerlingen?
Er zijn in ieder geval 4 gesprekken per schooljaar. Een startgesprek en een gesprek bij elk rapport. Daar investeren we als school echt in. Docenten worden een hele dag uitgeroosterd en ouders kunnen in de middag of avond komen. Dan voorkom je dat mensen niet kunnen omdat ze werken of omdat ze kleine kinderen hebben en geen oppas.
Naast de individuele gesprekken hebben we ouderavonden over verschillende onderwerpen, zoals bijvoorbeeld de profielkeuze. En daarnaast hebben we thuisopdrachten ontwikkeld die ouders en kinderen samen doen. De thuisopdrachten laten we zien tijdens de voorlichtingsavonden. Ouders weten dan dat die thuisopdrachten er aan komen.
Voor de tweede klassen hebben we ook de profielkeuze avond. Ouders en hun kinderen gaan dan samen een opdracht doen die past bij hun (voorlopige) profielkeuze. Dit is wel een organisatorische uitdaging omdat je voor veel ouders en leerlingen opdrachten moet verzinnen.
Verder kunnen ouders ons ook altijd mailen of bellen. En dat doen ook heel veel ouders. Die vinden het heel belangrijk dat hun kinderen goede keuzes maken en willen toch nog even overleggen daarover.
In leerjaar 3 en 4 zijn er ouderavonden die gaan over het maken van een keuze van een vervolgopleiding. Veel scholen klagen over een kleine opkomst bij ouderavonden maar dat is bij ons niet het geval. Ook dan zit de zaal vaak vol en zijn ouders heel geïnteresseerd. Waarschijnlijk komt dit doordat ouders van het begin af aan gewend zijn om op de school te komen.

Weten jullie alle ouders te betrekken?
Er is natuurlijk altijd wel een groep ouders die niet komt. Dat zijn misschien mensen die er echt geen tijd voor hebben. Soms is het ook dat de kinderen niet willen dat hun ouders op de school komen. Die schamen zich dan bijvoorbeeld. We bellen altijd wel alle ouders op die niet komen maar dat helpt niet altijd.

Hoe gaan jullie om met de taal barrière?
Dat is best een uitdaging. Gelukkig hebben we veel diversiteit in ons team dus er zijn veel talen die getolkt kunnen worden door collega’s. We hebben via onze collega’s natuurlijk ook niet alle talen in huis dus soms is het best lastig. In individuele gesprekken maken we ook wel eens gebruik van de tolken telefoon, maar dat is wel duur. Ook wordt in gesprekken wel gebruik gemaakt van Google translate. Leerlingen nemen vaak ook wel een broer of zus of ander familielid mee die als tolk kan optreden.

Jullie steken er als school veel energie in. Wat merken jullie er van? Wordt jullie doel bereikt?
Dat is best moeilijk om te zeggen. Je zou denken dat jongeren nu beter gefundeerde loopbaankeuzes maken maar ik merk toch ook dat er aan het einde van het schooljaar veel geswitcht wordt. Dan ben ik verbaasd omdat sommige leerlingen al het heel jaar zeggen te weten wat ze willen gaan doen en dan blijkt dat ze eind van het jaar toch doen wat een vriendje of vriendinnetje gaat doen. Of iets waarvan een broer of zus vindt dat beter bij ze past. Het zijn natuurlijk ook pubers die de context van de werkvelden nog niet helemaal goed kennen dus switch kan ook niet helemaal voorkomen worden en het is de vraag of dit switchgedrag ook zo erg is.

Ondanks dat het switchgedrag van leerlingen dus niet helemaal verdwijnt blijven jullie het project wel doen. Wat halen jullie er nog meer uit?
We vinden het sowieso heel belangrijk dat de ouders bij hun kinderen betrokken zijn omdat een positieve invloed heeft op de school resultaten. En dit is ook een hele mooie manier om ouders te betrekken. Hierover kunnen ze ook echt wat zeggen: wat zijn de kwaliteiten van jouw kind? Als ze met Nederlands of Wiskunde moeten helpen dan is dat voor sommige ouders misschien moeilijk maar dit gaat over persoonlijkheid van de kinderen en daar kan iedere ouder iets over zeggen.

Vinden de ouders de ouderavonden leuk?
Ja het zijn altijd heel leuke avonden! Het is druk en iedereen is er en dat vinden de meeste mensen leuk. De leerlingen vinden het vaak ook best leuk, alhoewel er natuurlijk ook tussen zitten die het minder leuk vinden, maar ja sommigen zijn echt nog pubers en vinden alles stom.

Voelen alle mentoren zich voldoende toegerust? Hoe trainen jullie mentoren?
We hebben heel veel nieuwe collega’s dus ik weet niet of die zich allemaal voldoende toegerust voelen. Ik moet wel zeggen dat vooral de jonge nieuwe collega’s heel goed zijn in het voeren van LOB-gesprekken. Dat hebben ze zelf natuurlijk ook al veel moeten doen tijdens hun opleiding. Ze weten wel de juiste vragen te stellen. Verder worden nieuwe collega’s er ook in begeleid. Bijvoorbeeld door de schoolopleider en zorg coördinator. Verder hebben we coach-docenten. Dit zijn docenten met wat meer ervaring. De coaches zitten bij een gesprek en dit wordt dan nabesproken. Ik vind de kwaliteit van de gesprekken die gevoerd worden over het algemeen echt goed.

Wat zijn de succesfactoren voor een goed contact met de ouders?
Zoals eerder gezegd ouders al vanaf het begin uitnodigen op school maar ook echt actief de ouders benaderen. Dat is heel belangrijk. Ouders worden voor de startgesprekken gebeld, voor ouderavonden krijgen ze een email en een brief en we laten de leerlingen soms posters maken om de andere leerlingen ook op te wijzen dat ze hun ouders vragen om te komen. Zodat ook de leerlingen het niet vergeten.

Heb je tips voor scholen die ouders ook willen betrekken bij LOB?
Ik denk dat alle ouders betrokken zijn bij hun kind. Ik geloof niet dat er ouders zijn die moedwillig denken ‘wat kan mij het schelen’. Er moet dus een manier zijn waarop je ze wel kan betrekken bij LOB. De startgesprekken zoals wij die op school hebben zijn een gouden vondst. In dat gesprek zeggen we ook dat de betrokkenheid van de ouders op deze school er bij hoort, dat het gewoon verplicht is. Eigenlijk moet je dat bij de inschrijving al zeggen. En organiseer leuke activiteiten voor ouders op school!
En de thuisopdrachten die zijn ook echt wel goed. In leerjaar 3 en 4 hebben we er zelfs een aantal verplicht. Je ziet dat sommigen deze opdrachten heel serieus nemen en dan komen er hele mooie gesprekken tussen kinderen en hun ouders tot stand.