Meertaligheid
Leerlingen komen nieuw naar Nederland, hier gaan ze een nieuwe taal leren. De leerlingen beheersen ook al 1-2 of soms 3 talen. Hoe gaan we hier mee om?
Meertaligheid
Leerlingen komen nieuw naar Nederland, hier gaan ze een nieuwe taal leren. De leerlingen beheersen ook al 1-2 of soms drie talen. Hoe gaan we hier mee om? Deze pagina ontwikkelen en vullen we samen met het Lectoreninitiatief Professionalisering Taalonderwijs Nieuwkomers (LPTN).
informatieve film
Thuistalen inzetten hoe doe je dat?
Het Nederlands en de andere talen: samen op school is een informatieve film van een half uur. Het programma is gemaakt voor schoolteams in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs.
Je vindt hier handvatten en ideeën over het omgaan met de taaldiversiteit op jouw school, over het inzetten van alle talenkennis die aanwezig is in jouw klas. Luister en kijk naar experts en naar jongeren die vertellen over taal, over hun eigen talen en de talen op school. Kijk ook op www.taalnaarkeuze.nl.
5 apps om taaldiversiteit leuker en makkelijker te maken
Lector Joana Duarte en onderzoekster Janke Singelsma ontwikkelden, samen met het Lectoraat Meertaligheid en Geletterdheid, apps en e-learnings om taaldiversiteit in de klas leuk en makkelijk te maken.
6 bouwstenen voor een succesvol taaltraject
Bijna op elke school zitten wel leerlingen met een taalachterstand. Een Vlaamse onderzoeksgroep van de Universiteit van Antwerpen en anderen hebben de zes cruciale bouwstenen beschreven. Pas jij die al toe?
Informatie over meertaligheid voor ouders
In de context van migratie en meertaligheid hebben ouders vaak behoefte aan informele steun bij de opvoeding van hun kinderen. Het opvoeden wordt nog complexer wanneer ze geconfronteerd worden met een andere taal, andere opvoedingswaarden, normen en verwachtingen. In deze brochure (in 14 talen!) staan er enkele tips die ouders kunnen helpen bij het opvoeden van hun kind in een meertalige context.
Kletshead podcast
Kletsheads is een podcast over meertalige kinderen voor ouders, leerkrachten en logopedisten. Wat kun je verwachten als je je kinderen meertalig opvoedt? Waar moet je op letten? Wat helpt hun taalontwikkeling wél, en wat juist niet?
Taalvriendelijke school
Taalvriendelijke scholen zijn scholen die een taalplan hebben ontwikkeld waarbij iedereen is betrokken: leerlingen, leraren en overig personeel. Het is een plan dat is aangepast aan de eigen behoeften van de school en gericht op het creëren van een inclusieve en taalvriendelijke leeromgeving voor alle leerlingen.
Model om je school dynamisch meertalig te maken
Dit model is geschreven voor reguliere scholen met voorbeelden hoe je je school dynamisch meertalig kunt maken.
Download model
Interessante links
Rutu Foundation: online lezen voor meertalige leerlingen
Praktische tips voor op school en thuis voor meertalige leerlingen.
Taal naar keuze
Via deze website voorbeelden voor het primair onderwijs en trainingen over meertaligheid.
Natuur en techniek meertalig
Een leerplatform voor leerlingen in groep 5-6 met meertalig materiaal rondom natuur en techniek.
Meertalige logopedisten
In Nederland zijn veel meertalige logopedisten werkzaam, maar de vindbaarheid van deze logopedisten verloopt moeizaam. Om de vindbaarheid te vergemakkelijken en te vergroten kan je via de onderstaande site deze logopedisten vinden.
Poster meertaligheid
Taalreis is een praktijk voor alle leeftijden met een groot aantal specialisaties in huis, waarbij onderzoek en behandeling van meertaligheid een belangrijke plaats innemen. Zij hebben een mooie poster ontwikkeld.
Site over meertaligheid
In Nederland is de site over meertaligheid de site van Maaike Verrips (organisator van het DRONGO festival) en Anna de Graaf. Deze site staat bomvol informatie en leuke weetjes.
Drongo
Drongo is hét permanente online platform over taal en meertaligheid. Bij Drongo vind je informatie en netwerken over impact van taal en de toenemende impact van meertaligheid in de samenleving.
Lectoraat meertaligheid en geletterheid
Het lectoraat Meertaligheid & Geletterdheid valt binnen de NHL Stenden. Binnen dit lectoraat is er een sterke link met de praktijk. Naast onderzoek ontwikkelen ze ook materialen voor de praktijk.
Meertalige prentenboeken
Uitgeverij LAPPA Books heeft meertalige- en tweetalige prentenboeken voor peuters en kleuters in het aanbod.
Aandachtspunten m.b.t. meertaligheid
Praat over ervaringen vanuit de meertalige leefwereld
Bespreek de ervaringen van de kinderen en geef hen de ruimte hun emoties en indrukken ook in hun moedertaal of een andere taal te verwoorden. (Misschien kunnen andere kinderen aansluiten / vertalen?) Hoe was de zomervakantie? Wat was fijn, verrassend, onprettig, spannend? Daarover praten, tekenen enzomeer geeft veel kans om kinderen zich te laten uiten en daarbij hun taal op het emotionele vlak te ontwikkelen.
Geef positieve aandacht aan meertalige leefwereld
Juist nu is het belangrijk positieve aandacht aan meertaligheid te geven, die voor de kinderen zo vanzelfsprekend is. Openheid en interesse in taalgebruik thuis en ervaringen te bespreken met allen; positieve verwelkoming meer talen op school laten zien. Er zitten nieuwe leerlingen in de klas, welke talen spreken we gezamenlijk?
Toon begrip: weer even wennen aan Nederlands
Kinderen gebruiken verschillende talen voor verschillende functies: thuis over eten en koken praten zal in een andere taal gebeuren dan over geschiedenis lezen en schrijven op school. Ze kunnen misschien niet direct op Nederlandse woorden komen (dat is niet persé taalverlies, maar woorden ophalen uit het geheugen kost net iets meer tijd), en zouden zich beter in een andere taal kunnen uitdrukken. Geef hen de tijd en de ruimte daarvoor en waardeer alle pogingen zich in welke taal dan ook te uiten.
Aandachtpunten voor thuis
Het is belangrijk dat kinderen hun moedertaal goed beheersen. Kinderen met een goede beheersing van hun moedertaal leren sneller en beter de Nederlandse taal dan kinderen die hun moedertaal niet goed beheersen. Manuela Julien noemt in haar blog tips voor ouders. Dit zijn tips die ouders stimuleren om de moedertaal/thuistaal te blijven spreken, zingen, lezen etc.
Hoe kunnen ouders ondersteunen?
Voor meertalige kinderen met ouders die een heel beperkte -of geen- beheersing hebben van het Nederlands, zijn suggesties voor activiteiten in de moedertaal in samenhang met activiteiten in het Nederlands welkom. Suggesties zoals in Friesland gemaakt in Taaltroost zijn daarvoor een goed idee en zijn ook al enthousiast ontvangen door een aantal leerkrachten. Ze zouden nog wat meer op migrantenkinderen kunnen worden toegespitst.
Verbind school en thuis
Geef bij huiswerk gespreksopdrachten, die niet persé in het Nederlands hoeven worden uitgevoerd. Interviewvragen ‘hoe was het vroeger bij jullie …. ‘ die in de thuistaal worden besproken geven op school rijke input in klassengesprekken via het Nederlands. Vraag ouders en kinderen samen te zoeken naar verhalen, sprookjes, informatie passend bij de thema’s van de klas.
Werk vanuit meertalige bronnen
Als leerlingen voor thema’s en projecten informatie zoeken, kan dat vanuit meer talen. Dat kan op internet, maar ook in boeken of tijdschriften. Ouders of anderen kunnen daarbij helpen. Lever daarom graag opdrachten ook in vertaling aan wanneer ouders het Nederlands nog weinig machtig zijn. Engels werkt soms al beter dan Nederlands. Of vraag een meertalige om huiswerkinstructies waarbij ouders kunnen helpen in andere talen te vertalen.
Schrijf in meer talen
Tekstjes en verhalen kunnen sterker en rijker worden als kinderen eerst vertellen en van daaruit in hun moedertaal schrijven. De omzetting naar het Nederlands is een leerrijke stap, daarbij kunnen ze tweetalige woordenlijstjes en uitdrukkingen opschrijven en er verder mee oefenen. Door meertalig te werken kunnen ouders thuis beter helpen en kunnen kinderen op school en thuis laten zien waarmee ze bezig zijn.
Luister en lees in meer talen
Bevorder het lezen in meer talen. Suggereer ouders, verzorgers, oudere broers en zussen elkaar voor te lezen. En kinderen in een groep kunnen dezelfde boeken lezen in uiteenlopende talen en daar dan samen over praten.
Meertalig opgroeien: hoe is dat nou eigenlijk?
Wat houdt dit eigenlijk in, meertalig zijn? Ken je dan altijd dezelfde woorden in beide talen? En wat zijn de voor- en nadelen van meertalig opgroeien? Sharon Unsworth en Gerrit Jan Kootstra hebben samen drie animaties gemaakt over meertaligheid. In het onderstaande artikel de wetenschappelijke achtergrond.