TNV mag niet langer dan 5 jaar duren!

Op 3 juli jl. was er een commissievergadering waarin de wetgeving rondom TNV (tijdelijke nieuwkomersvoorziening) werd besproken en er vragen aan Minister Dijkgraaf werden gesteld. Deze vergadering ging dus specifiek over het nieuwkomersonderwijs. Als LOWAN waren we in Den Haag bij dit debat aanwezig, graag delen we met jullie de belangrijkste punten.

Debat terugkijken? Dat kan!

Voorbereiding

Ter voorbereiding op dit debat hebben diverse partijen brieven gestuurd naar de Kamer, wij dus ook. Hieronder de brieven en het verslag.
Brief PO-Raad, VO-Raad en LOWAN
Brief VNG kamerdebat
Brief voor debat – UNICEF Nederland

De TNV-wetgeving in het kort
Als een volledig onderwijsprogramma niet mogelijk is vanwege bijvoorbeeld te weinig leraren, is een aangepaste onderwijsinhoud toegestaan waarbij leerlingen wel altijd tenminste 12,5 uren (vijf dagdelen) per week onderwijs moeten krijgen, verspreid over tenminste drie onderwijsdagen. In deze onderwijstijd moeten minimaal tien klokuren per week worden besteed aan het leren van de Nederlandse taal. Rekenen/wiskunde en LO/Sport moeten onderdeel van het aanbod zijn. Voor deze kernvakken geldt dat er altijd een bevoegde leraar voor de klas moet staan. Deze spoedwet is er specifiek voor leerlingen die nieuw in Nederland zijn.
In een TNV heeft een schoolbestuur ruimte om af te wijken van bestaande regels over het onderwijspersoneel, de onderwijsinhoud en de onderwijstijd. De eisen die aan de onderwijsinhoud en -tijd worden gesteld worden verder uitgewerkt in de AMvB (Algemene Maatregelen van Bestuur).

Tevens staat in de TNV-wetgeving dat gemeente en schoolbesturen minimaal 1x per jaar verplicht moeten overleggen over het onderwijs aan nieuwkomers. Daarnaast staat er ook dat de gemeente toestemming moet vragen aan de minister of er in de gemeente een TNV gestart mag worden. Ook kan het zo zijn dat de minister een gemeente (en dus schoolbesturen) oplegt dat er een TNV moet komen in een gemeente. Het is goed om te realiseren dat het voorstel is dat deze wet niet een eindtermijn heeft. De meeste vragen in het debat gingen over de zaken die beschreven staan in deze alinea.
Voorstel van wet

Belangrijke uitkomsten debat
De Tweede Kamer heeft ingestemd met een amendement van Nico Drost (ChristenUnie) om een zogenoemde horizonbepaling toe te voegen aan de Wet tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen (TNV). Dit betekent dat de wet na vijf jaar afloopt.  Wij zijn hier heel blij mee en vinden het belangrijk dat de wet een tijdelijk karakter zou krijgen en dat er in de komende periode wordt gewerkt aan structurele oplossingen. Ons uitgangspunt is en blijft dat kinderen zoveel mogelijk volwaardig onderwijs moeten krijgen.

Een andere belangrijke uitkomst is dat Minister Dijkgraaf liet weten dat hij de aanvullende bekostiging voor onderwijs aan nieuwkomers wil laten starten op de eerste schooldag. Nu krijgen scholen in het primair onderwijs een jaar aanvullende bekostiging voor onderwijs aan nieuwkomerskinderen. Deze extra financiering gaat echter al van start vanaf het moment dat een kind in Nederland aankomt, terwijl het vaak veel langer duurt voordat een kind in Nederland naar school kan. Daardoor gaat een deel van deze financiering verloren. Wij zijn dan ook erg blij met deze toezegging van de minister!

Vanwege aanpassingen in verschillende registratiesystemen is het doorvoeren van deze maatregel volgens Dijkgraaf op zijn vroegst pas in 2025 mogelijk. Verschillende partijen vroegen daarom om tot die tijd te zorgen voor een tussenoplossing. De minister laat echter weten dat dit idee op bezwaren stuit, bijvoorbeeld vanwege de uitvoerbaarheid. Een motie van Kati Piri (Partij van de Arbeid) en Lisa Westerveld (GroenLinks) om een tussenoplossing te realiseren heeft het niet gehaald. Na de zomer laat de minister weten hoe hij de bekostigingswijziging gaat doorvoeren.

De Inspectie van het Onderwijs adviseerde eerder om ervoor te zorgen dat bij het opzetten van tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen samengewerkt wordt met bestaande nieuwkomersvoorzieningen om te voorkomen dat partijen het wiel opnieuw moeten uitvinden en het vormgeven van het onderwijsaanbod te versnellen. Nico Drost (ChristenUnie) vroeg de regering daarom in een aangenomen motie zorg te dragen dat de op te richten TNV’s ook gekoppeld worden aan reguliere nieuwkomersvoorzieningen, om zo te zorgen voor uitwisseling van kennis en expertise. Minister Dijkgraaf was in het Kamerdebat enthousiast over dit plan: ‘Leren van elkaar is belangrijk. Ik kan zeker ook in de AMvB [Algemene Maatregel van Bestuur, red.] opnemen dat scholen in het inrichtingsplan opnemen dat ze uitleggen hoe de expertise voor nieuwkomersonderwijs geborgd is’. Ook voor de PO-Raad was dit een belangrijk punt en we zijn blij dat deze uitwisseling nu goed wordt geborgd.

Knelpunten in bekostiging moeilijk op te lossen
De PO-Raad, VO-raad en LOWAN hebben daarnaast aandacht gevraagd voor verschillende knelpunten rond de bekostiging van nieuwkomersonderwijs. Zo vroegen we de Kamer de aanvullende bekostiging voor nieuwkomers te verlengen met de periode waarin een nieuwkomer is aangewezen op een tijdelijke voorziening, zodat er bij doorstroom naar een reguliere nieuwkomersklas of het regulier onderwijs aanvullende bekostiging over is voor de benodigde extra ondersteuning. Helaas stelt de minister dat dit niet mogelijk is. Een motie van Partij van de Arbeid en GroenLinks kreeg ook onvoldoende stemmen.

Hoe welwillend Kamerleden ook zijn, we moeten het doen met de kabinetsreactie dat de OCW-begroting geen ruimte biedt voor dit soort maatregelen. Minister Dijkgraaf gaat na de zomer aan de slag met een visietraject om het nieuwkomersonderwijs te bestendigen en wettelijk te borgen. De PO-Raad/LOWAN vinden het essentieel dat dan ook de knelpunten rond de bekostiging in dit traject worden meegenomen en waar mogelijk opgelost.

Vervolg?
Als LOWAN blijven we natuurlijk in gesprek met OCW over, onder andere, de bovenstaande punten. Via de nieuwsbrief zullen we jullie op de hoogte blijven houden.